Waarom zouden de Arabieren wel kunnen slagen Alitalia om te vormen tot een winstgevende onderneming? Als het zou lukken dan is dat ook het aantonen van de zwakte van de managementstijlen van de traditionele Europese flagcarriers.

Het is tijd om nieuwe lessen leren. De eerste les is dat we in Europa eraan gewend raken om Arabisch geld te accepteren als onze overheden niet meer steunen. Ik sprak er eerder al over. De tweede les is dat de Arabieren kansen zien waar wij kennelijk geen oog voor hebben of te zwak zijn om weerstand te bieden. De derde les is dat westerse managers in dienst van Arabische ondernemers meer speelruimte krijgen. Klagen over verstoorde concurrentieverhoudingen wil ik niet ontkrachten maar beschouw ik als een achterhoedegevecht.

De zwakte van de AEA weerspiegelt de inertie van de flagcarriers van Europa. Het wereldwijde concurrentiespel in de luchtvaartindustrie wordt in toenemende mate gedomineerd door nieuwe krachten die zich razendsnel ontplooien. Er zijn markten die in ijltempo groeien en markten die dat nauwelijks nog doen. De Chinese toeristen willen massaal naar Europa en de Verenigde Staten. Dat is in beginsel een 'breng'-markt. Europese carriers zouden hun poot stijf moeten houden ten einde er een 50-50 'breng- en haalmarkt' van te maken, maar dat kunnen we niet omdat we in Europa de markt voor luchthavencapaciteit hebben 'dichtgereguleerd'. De 'brengmaatschappijen' spelen de bestemmingslanden in Europa dan tegen elkaar uit en verzwakken daarmee het EU-luchtvaartbeleid jegens niet-EU-landen. De Arabieren beschouwen het spel als een uitgelezen kans om met schaalvoordelen en verworven vijfde vrijheidsrechten Europa binnen te dringen.

Er staan grote belangen op het spel en nationale overheden in Europa dienen in dat kader hun eigen sterkte weer te erkennen... De EU heeft zijn eigen speelsterkte zelf verzwakt.

Prof. Dr. Hugo B. Roos
Emeritus hoogleraar
[email protected]