Prof. Dr. Hugo Roos: Ryanair versus KLM

18 september 2015

Er staan grote belangen op het spel! Ryanair heeft laten weten op Schiphol verder te willen groeien. KLM zit die ambities in de weg. Ryanair zou de perfecte partner kunnen zijn van KLM, waar het KLM niet voldoende lukt om Transavia te doen uitgroeien tot low-cost feeder voor het intercontinentale netwerk. De luchthavendirectie wil Ryanair waarschijnlijk ruimte geven doch kan dat niet vanwege rechten op start- en landingsslots die KLM heeft.

Hier werkt een wet die ik al vele jaren aan mijn studenten voorhield: op een door congestie getroffen luchthaven speelt zich een concurrentiespel af met slots als inzet. Via een speltheoretische analyse kan worden aangetoond dat dit spel eindigt via een uitputtingsslag waarin een van de luchtvaartmaatschappijen het loodje legt. De acties van de vliegers om behoud van rechten versnelt dit proces van uitputting.

Waardoor ontstaat die congestie en waartoe leidt dat? Congestie ontstaat door een expansief 'hubbeleid' van een luchtvaartmaatschappij, gepaard aan een streven om alle vrijkomende slots te willen beleggen, teneinde concurrentie buiten de deur te houden. De expansieve luchtvaartmaatschappij wordt uiteindelijk geconfronteerd met een luchtvaartdirectie die 'schaarsteprijzen' wil gaan rekenen voor de slots en met dure productiefactoren arbeid en grond.

Tot zover de theorie. Zien wij nu iets helderder het scenario dat zich mogelijkerwijze op Schiphol zou kunnen voltrekken? Dat is slechts ten dele het geval. Het theoretische model gaat uit van de niet onbelangrijke premisse dat luchtvaartmaatschappijen zich overal vrij kunnen vestigen. Dat geldt voor Europese feedermaatschappijen als Ryanair tot op zekere hoogte.

Doch voor KLM geldt dat niet gebonden als het is door de bilaterale luchtvaartverdragen van Nederland. Het spel eindigt waarschijnlijk in een soort symbiose tussen de hubcarrier KLM en de feedermaatschappijen. In de biologie komt dat vaker voor: een virus heeft belang bij het voortleven van zijn gastheer en niet bij de dood van de gastheer.

Het spel is nu echter weer iets ingewikkelder omdat ook voor Air France op Charles de Gaulle het zelfde spel zich zal gaan afspelen en dan zullen de belangen van KLM het afleggen tegen de belangen van Air France. Air France en vliegers verscherpen door het vasthouden aan hun belangen het concurrentiespel op de luchthaven Schiphol tussen KLM en Ryanair.

Ryanair heeft ook nog diepe zakken...

Prof. Dr. Hugo B. Roos
Emeritus hoogleraar
[email protected]

Reageren op artikelen? Graag! Er gelden spelregels. We moedigen toevoeging van uw reactie op onze content aan, maar kijken streng naar taalgebruik.

Daan Lenderink
27 feb 2024 - 17:44
22 feb 2024 - 13:12
Frank Oostdam, ANVR
22 jan 2024 - 08:00
20 jan 2024 - 08:00
Daan Lenderink
12 dec 2023 - 11:22
Walter Schut
10 dec 2023 - 11:41
20 nov 2023 - 15:07
Frank Oostdam 2022
17 nov 2023 - 11:36
Benno Baksteen
9 nov 2023 - 11:01
17 okt 2023 - 14:53
17 okt 2023 - 14:06
Daan Lenderink
17 okt 2023 - 10:01
Benno Baksteen
9 okt 2023 - 11:01
Daan Lenderink
30 sep 2023 - 07:54
22 sep 2023 - 11:11
Frank Oostdam, ANVR
20 sep 2023 - 09:51
Copyright Reismedia BV 2024 - Cookieinstellingen