Eind maart waarschuwde Lubach dat het helemaal mis zou kunnen gaan met het Nederlandse vestigingsklimaat. Qua vestigingsklimaat staat Nederland nu mondiaal op plek vijf. Aanleiding was het dreigement van ASML, NXP en Boskalis om uit Nederland te vertrekken. Als voorbeeld werd een Amerikaans bedrijf genoemd dat zich in Nederland had gevestigd “want de verbindingen en de infrastructuur zijn goed”. Kortom, geen versobering van de expatregeling, want de chipbedrijven hebben buitenlandse werknemers hard nodig, aldus Lubach.

Toch vreemd dat Lubach niet snapt dat dit haaks staat op wat hij twee weken daarvoor had gemeld. Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om te begrijpen dat voor een goed vestigingsklimaat je een goede luchthaven nodig hebt. We hebben de vijfde vestigingsklimaatplek omdát we de vierde luchthaven hebben en dat kan alleen met veel transfervervoer.

Minder transferpassagiers kan eenvoudig via een transferbelasting. EC Delft heeft vorig jaar de gevolgen berekend: die zijn dramatisch voor KLM: 20 tot 40 procent minder vluchten in 2030. Het aantal aan te vliegen bestemmingen zal ook navenant dalen. Maar niet meegenomen zijn de effecten op het vestigingsklimaat. Dat Amerikaanse bedrijf zal zich niet meer vestigen in Nederland en de techsector trekt naar het buitenland, waar ze zich rotlachen om die domme Nederlanders.

Eenzelfde fout maakten ook die onderzoekers  die in opdracht van Natuur en Milieu recent concludeerden dat die overstappers de overheid en Schiphol niets opleveren. Zo’n 30 procent van de vluchten kan zonder probleem worden geschrapt, als je kijkt wat een vlucht oplevert en welke bestemmingen we nodig hebben. Nou is het zo dat de overheid niet kan bepalen waar we heen vliegen (en dat lijkt me ook wel goed), maar wanneer je zo rekent, ontbreekt het brede plaatje en  vergeet je de effecten op  het vestigingsklimaat. Het milieueffect is natuurlijk nul, want er wordt dan elders overgestapt.

De luchtvaart snapt heus wel dat ongebreideld verder groeien niet kan. Met het ‘schoner/stiller/sterker’ plan is door 31 partijen daarom een ambitieuze en scherpe marsroute uitgezet. Begin april zou dit worden besproken met Kamerleden, maar de bijeenkomst in Den Haag werd geblokkeerd door Extinction Rebellion. Het wijkt immers af van hun luchtvaartopvatting. Deze club vindt hun eigen ideologie zo belangrijk dat andere opvattingen maar moeten wijken. Dat zien we helaas wel vaker in de wereld.

Hoe nu verder? Die vraag stelde Lubach ook: “Willen we een superslim hightech landje zijn waar iedereen naar toe wil komen of een gezellige wei met een hek eromheen?”. Wie tot tien kan tellen snapt dat we de eerste optie moeten kiezen, maar ik sluit niet uit dat de vier formerende partijen voor de tweede optie gaan.