Sinds 2015 is er sprake van het gedogen van geluidsoverschrijdingen rond Schiphol. Dit zogenaamde ‘anticiperend handhaven’ voert de ILT uit in opdracht van de toenmalige staatssecretaris. In meerdere rechtszaken tot en met 2019 heeft de rechter het gedogen toegestaan. De rechter ging er destijds vanuit dat eind 2019 een gewijzigd LVB van kracht zou worden.

De ILT stelt in het schrijven aan Visser dat wanneer dit wederom aan de rechter wordt voorgelegd, er anders besloten kan worden. “De lange duur van het gedogen in combinatie met het ontbreken van concreet zicht op legalisatie kan een rechter ertoe brengen een streep te zetten door het anticiperend handhaven”, zo stelt de inspectie.

Dat scenario is niet ondenkbeeldig omdat er op dit moment een beroepsprocedure loopt waar dit kan spelen. Het betreft – samengevat - een verzoek om handhaving in relatie tot de norm voor het aantal zwaar belaste woningen rond Schiphol, waarbij tijdens het proces ook het anticiperend handhaven aan bod is gekomen.

Het verzoek heeft de ILT in bezwaar wederom afgewezen, waartegen bewoners van Aalsmeer in beroep zijn gegaan. De gronden moeten nog door deze bewoners aangeleverd worden. Het is zeker niet uit te sluiten dat de rechter hierbij aandacht gaat besteden aan het langdurig gedogen door de ILT, zo klinkt het.

Het traject om het LVB aan te passen waardoor het Nieuwe Normen en Handhavingsstelsel (NNHS) juridisch verankerd wordt en het plafond van 500.000 vliegbewegingen wordt vastgesteld loopt al een aantal jaren. Een belangrijk onderdeel van het NNHS is het zogeheten geluidpreferentieel baangebruik, waarbij primair de baan gebruikt wordt die  - als het weer het toelaat - de minste geluidhinder oplevert.

Relatie met stikstofproblematiek
Inmiddels is duidelijk dat de (stikstof)problematiek en het ontbreken van de vereiste natuurvergunning ervoor zorgen dat vaststelling van het nieuwe LVB niet binnen korte tijd wordt voorzien. Vanwege nieuwe berekeningen en het verwachte langlopende juridische traject kan het nog enige tijd duren, zo klinkt het.

De kans is volgens de ILT aanwezig dat een rechter vanwege het ontbreken van concreet zicht op legalisatie zal oordelen dat het anticiperend handhaven moet worden beëindigd en dat op basis van het huidige LVB moet worden gehandhaafd. “Dat kan impact hebben op de hoeveelheid vliegbewegingen, omdat Schiphol kan worden beperkt in de operatie om ervoor te zorgen dat de geluidspunten niet nog een keer overlopen.”

Naar inschatting en op basis van eerdere handhavingsrapportages van de ILT ligt het omslagpunt ergens tussen 420.000 - 450.000 vluchten, waarbij de overschrijdingen waarschijnlijk als eerst bij de Kaagbaan en Zwanenburgbaan zullen voorkomen.

Op korte termijn zal dit waarschijnlijk niet veel gevolgen hebben. Ook komend jaar zal het aantal vluchten op Schiphol nog aanzienlijk lager liggen dan voor de coronapandemie, maar afhankelijk van het herstel kan de reductie in de jaren daarna voor problemen zorgen. Schiphol-topman Dick Benschop verwacht  dat de luchthaven in 2024 weer een pre-coronaniveau zou kunnen halen.