DEN HAAG - De Tweede Kamer wil dat Nederland direct uit de testfase van de Joint Strike Fighter (JSF/F-35) stapt en geen nieuwe verplichtingen in het Amerikaanse gevechtsvliegtuig aangaat. Een voorstel van de PvdA haalde donderdag (20 mei) met de steun van in ieder geval SP, GroenLinks, PVV, D66 en Partij voor de Dieren een meerderheid van 79 zetels. Ze vinden doorgaan financieel onverantwoord.
De wens van de Kamer betekent dat Nederland alsnog zou afzien van de eerste deels aanbetaalde test-JSF, die naar schatting 100 miljoen euro zou kosten. Vorig jaar werd onder druk van de PvdA bij de VS bedongen dat Nederland de koop later nog ongedaan kon maken. Dat zou de Staat een boete opleveren van hooguit 20 miljoen euro, zo had de afgetreden staatssecretaris Jack de Vries (Defensie) toen gemeld.
Maar volgens zijn vervanger minister Eimert van Middelkoop (Defensie) is dit bedrag niet zeker. De PvdA, SP en GroenLinks waren verbolgen hierover. Daarnaast zouden er volgens de minister meerkosten van 200 miljoen euro bijkomen, omdat Nederland de testfase dan alleen moet doen en dat is duurder dan samen met de Amerikanen en Britten. Ook komt er nog bijna 10 miljoen euro boete bij voor het tweede toestel, waarover dit jaar een besluit zou worden genomen.
Het is de vraag of het demissionaire kabinet de motie uitvoert. Van Middelkoop wees erop dat het kabinet over dit controversiële onderwerp toch al geen besluit meer zou nemen. Bovendien vond hij het onjuist dat een demissionair kabinet een onomkeerbare beslissing zou moeten nemen. Van Middelkoop betichtte de PvdA van verkiezingsretoriek.
PvdA-Tweede Kamerlid Angelien Eijsink wees er echter op dat al maandenlang bekend is dat de JSF nieuwe vertragingen en financiële overschrijdingen kent. Het project van Lockheed Martin is onder curatele van het Amerikaanse congres geplaatst en er is 2,8 miljard dollar extra ingestoken. Ook staan de prijs en de geluidsbelasting nog steeds niet vast. CDA, VVD en de ChristenUnie waren zwaar geïrriteerd over de PvdA en wilden eerst deze informatie afwachten, die in de zomer komt. Ze verweten de sociaaldemocraten de in haar verkiezingsprogramma beloofde extra besparingen op Defensie snel te willen binnenharken.
De PvdA vindt niet dat de deelname aan het hele project nu hoeft te worden opgezegd. SP, GroenLinks, PVV en D66 willen dat wel. Nederland stak sinds 2002 ruim 800 miljoen euro in de deelname. Ook willen de tegenstanders dat de oude kandidatenevaluatie, waar de JSF volgens Defensie als beste uit de bus kwam, niet meer geldt als basis voor een keuze voor een opvolger van de verouderde F-16.
Bekijk de videobeelden op
Lees ook
(c) ANP
De wens van de Kamer betekent dat Nederland alsnog zou afzien van de eerste deels aanbetaalde test-JSF, die naar schatting 100 miljoen euro zou kosten. Vorig jaar werd onder druk van de PvdA bij de VS bedongen dat Nederland de koop later nog ongedaan kon maken. Dat zou de Staat een boete opleveren van hooguit 20 miljoen euro, zo had de afgetreden staatssecretaris Jack de Vries (Defensie) toen gemeld.
Maar volgens zijn vervanger minister Eimert van Middelkoop (Defensie) is dit bedrag niet zeker. De PvdA, SP en GroenLinks waren verbolgen hierover. Daarnaast zouden er volgens de minister meerkosten van 200 miljoen euro bijkomen, omdat Nederland de testfase dan alleen moet doen en dat is duurder dan samen met de Amerikanen en Britten. Ook komt er nog bijna 10 miljoen euro boete bij voor het tweede toestel, waarover dit jaar een besluit zou worden genomen.
Het is de vraag of het demissionaire kabinet de motie uitvoert. Van Middelkoop wees erop dat het kabinet over dit controversiële onderwerp toch al geen besluit meer zou nemen. Bovendien vond hij het onjuist dat een demissionair kabinet een onomkeerbare beslissing zou moeten nemen. Van Middelkoop betichtte de PvdA van verkiezingsretoriek.
PvdA-Tweede Kamerlid Angelien Eijsink wees er echter op dat al maandenlang bekend is dat de JSF nieuwe vertragingen en financiële overschrijdingen kent. Het project van Lockheed Martin is onder curatele van het Amerikaanse congres geplaatst en er is 2,8 miljard dollar extra ingestoken. Ook staan de prijs en de geluidsbelasting nog steeds niet vast. CDA, VVD en de ChristenUnie waren zwaar geïrriteerd over de PvdA en wilden eerst deze informatie afwachten, die in de zomer komt. Ze verweten de sociaaldemocraten de in haar verkiezingsprogramma beloofde extra besparingen op Defensie snel te willen binnenharken.
De PvdA vindt niet dat de deelname aan het hele project nu hoeft te worden opgezegd. SP, GroenLinks, PVV en D66 willen dat wel. Nederland stak sinds 2002 ruim 800 miljoen euro in de deelname. Ook willen de tegenstanders dat de oude kandidatenevaluatie, waar de JSF volgens Defensie als beste uit de bus kwam, niet meer geldt als basis voor een keuze voor een opvolger van de verouderde F-16.
Bekijk de videobeelden op
Lees ook
(c) ANP
