"Zijn onze crewkoffers al aan boord?" vraagt de stewardess richting de cockpit, waar de piloten druk bezig zijn met de vluchtvoorbereiding naar Billund. "Hé, is de peut goed zo?" vraagt de tankdienst terwijl hij de bon afgeeft in de cockpit. Rechts van het vliegtuig heerst een gecontroleerde drukte. De koffers worden geladen". De tankdienst rijdt weg en de crewkoffers komen nog net op tijd aan boord. "Is de cabine al schoongemaakt en is de catering compleet? Zal ik de eerste passagiersbus laten komen?" vraagt de coördinator van de omdraai aan de cockpit.

Iedereen meldt een status of stelt een vraag aan de ander. Voertuigen met verschillende taken rijden netjes binnen de rode lijnen op het platform. Of staan stil omdat het "beacon light" aan is (rode zwaailamp aan de onder- en bovenkant van de vliegtuigromp). Keurig wachten de voertuigen totdat het vliegtuig is weggetaxied en zich op de gele taxilijn bevindt. Tot zover verloopt alles soepel en op tijd.

Nu begint de eerste bus met passagiers met instappen in ons vliegtuig. Mooi zo, lekker op tijd. We kunnen de eerste lading pax laten boarden op V min 25 (25 minuten voor schema vertrektijd). De crew kwam vanochtend vroeg al uit Cardiff, daarna hadden ze nog een "op en neertje" naar Stuttgart gedaan en zo meteen kunnen ze eindelijk lekker rusten in hun hotelbed in Billund. Een paar minuten later komt de laatste passagiersbus en dat is ook echt de laatste. Alles loopt op rolletjes.

Het loadsheet komt binnen. De take off performance data worden gecheckt, route klopt, koffers zijn geladen, alle deuren dicht, iedereen is aan boord, de before starting checklist wordt gedaan en we kunnen weg. "Oké, vraag maar start-up aan," zegt de captain tegen haar collega. Motoren draaien, de wielblokken worden weggehaald, gas erop.

Net op het moment dat ze willen gaan taxiën, gebeurt het ondenkbare. Een man loopt recht op de draaiende straalmotor af…

Zo zou het geweest kunnen zijn op die woensdagmiddag van 29 mei 2024. Van mijn kant is het pure speculatie wat er gebeurd is, ik was er niet bij. Maar aangezien ik bijna twintig jaar vanaf het Bravo platform met de Fokker  50, 70 en 100 daar opereerde, kan ik mij voorstellen dat het zo ongeveer gebeurd zou kunnen zijn. Een heel erg groot drama voor iedereen die erbij betrokken is. Mijn gedachten zijn bij jullie, vandaar dit artikel.

Lees verder onder de foto.

Wie voor het eerst op het Bravo platform komt, ziet daar ogenschijnlijk een gecontroleerde chaos. De mensen die er werken weten precies wat wel en niet mag of kan. Ieder heeft een specifieke taak en bevoegdheid. En dat alles binnen de lijnen, in overeenstemming met vele procedures en regels. Ondanks audits, incidentrapportages, overleg binnen vele organen, en continue verbeterprocessen, heeft dit grote drama toch plaatsgevonden.

In het verleden is een monteur een draaiende propeller van een KLM Cityhopper Fokker 50 ingelopen, waarbij het wonder boven wonder goed afliep. Hij heeft het overleefd. Maar de persoon op de bewuste woensdagmiddag helaas niet. Had dit voorkomen kunnen worden? Dan stel ik een andere vraag: had de crash van German Wings in de Alpen voorkomen kunnen worden op 24 maart 2015?

Tegen moedwillige destructie uit pure wanhoop is niks en niemand opgewassen. Wat ik kan toevoegen uit mijn ervaring is het volgende: het onafhankelijk vertrouwensteam burgerluchtvaart (OVB) zou veel meer brede aandacht kunnen krijgen en geven wat zij precies doen en wat zij kunnen betekenen voor personen in (gewetens)nood. Hier ga ik dat niet uitleggen, want het is niet mijn taak. Ook zou dit Schiphol-breed uitgerold kunnen worden. Voorlichting, bekendheid en communicatie hierover zijn cruciaal en hadden wellicht van invloed kunnen zijn. Hou elkaar scherp, praat met elkaar. Bied steun of een luisterend oor. En bij twijfel? Schakel het OVB in. Misschien helpt dat een beetje? Al voorkomt het maar iets.

Marc Litjens
Luchtvaartconsultant en ex-KLM-gezagvoerder