Luchthavencodes zijn vaak eenvoudig te herleiden. Zo zijn AMS, FRA en JFK no-brainers. GRQ, IAH en EUX zijn misschien al iets uitdagender. Ik kom als muziekliefhebber bij het uitpluizen van de codes terecht, omdat luchthavens soms worden bezongen in nummers van bands.
Zo heeft de Britse Level 42 in 1981 een nummer gemaakt over de Londense luchthaven Heathrow. Waarschijnlijk omdat het album waar het nummer werd opgenomen plaatsvond in drie verschillende studio’s in Londen, want de bandleden zelf zijn afkomstig van Isle of Wight. De band Vulfpeck bezingt de luchthaven van Los Angeles en de de Britse band The Motors houden het wat algemener met hun nummer genaamd Airport.
De Canadese progressieve rockband Rush uit de Toronto-regio bracht in het begin van de jaren ‘80 het nummer YYZ uit. Dat refereert aan hun lokale luchthaven, Toronto Pearson International Airport, dat IATA-code ‘YYZ’ draagt.
Volgens de gitarist van de band, Alex Lifeson, zond de luchthaven een VHF-identificatiecode uit in morsecode. Op deze code werd het ritme van het nummer geïnspireerd, zoek het nummer maar eens op. De drie bandleden zeiden later in interviews dat het altijd een mooie dag was “als YYZ op onze bagagelabels verscheen”.
Maar waarom nou de YYZ voor Toronto? De code is op geen enkele wijze terug te leiden naar de naam van de luchthaven. Hetzelfde geldt overigens voor alle internationale Canadese luchthavens. Zo heeft Calgary International Airport de code YYC, Edmonton International Airport YEG, Halifax Stanfield International Airport de code YHZ, Montréal Trudeau International Airport YUL en Vancouver International Airport YVR. Waarom niet gewoon TOR voor Toronto, VAN voor Vancouver en MON voor Montreal?
De uitleg ligt in de historie. De letter ‘Y’ gaf aan dat er een weerstation op het vliegveld of in de buurt was. Volgens een artikel van de Air Line Pilots Association, ‘leenden’ luchtvaartmaatschappijen oorspronkelijk het tweelettersysteem dat werd gebruikt door de Amerikaanse National Weather Service. In die tijd werd dit in eerste instantie alleen gebruikt om steden in de Verenigde Staten te identificeren. Ook Canada kopieerde dit systeem. Met de sterke groei van de luchtvaart in de jaren ‘30 hadden steden zonder weerstation codes behoefte aan identificatie.
Een luchthaven werd voor die tijd met een tweelettercode aangeduid. Die twee letters gaven echter beperkingen en daarom besloot men om in plaats daarvan een drielettersysteem te implementeren. Dat leverde namelijk 17.576 mogelijke lettercombinaties op.
Om de overgang voor bestaande luchthavens met twee letters te vergemakkelijken, zouden sommige een X gebruiken na de code van het weerstation. Het is om deze reden dat de code voor Los Angeles International Airport bijvoorbeeld LAX werd en vandaag de dag nog steeds is.
In de jaren ‘30 was het om veiligheids- en landingsredenen belangrijk om te weten of een luchthaven al dan niet een weer/radiostation op het terrein had. Als dat zo was, werd de letter Y (yes) toegevoegd aan de bestaande radioroepnaam. Als er echter geen weerstation op het vliegveld was, werd een W gebruikt om aan te geven dat het vliegveld zonder (without) weerstation was.
Als gevolg van deze trend gebruikten de meeste Canadese luchthavens in de jaren 1940, toen het drieletterstelsel uiteindelijk werd opgelegd, al het voorvoegsel Y vanwege de weer-/radiostations die ter plaatse waren gevestigd. Er werd toen besloten dat dit voor de overgrote meerderheid van de Canadese luchthavens moest blijven gelden en dat is dan ook direct de uitleg waarom Canada altijd met de ‘Y’ zal worden geassocieerd in de luchtvaart.
