NOORDWIJK - De beveiliging op de Europese luchthavens is onderhevig aan volstrekte willekeur. Dit concludeerde de Nederlandse europarlementariër Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) tijdens het symposium ‘De Nederlandse Luchtvaartagenda’ van de Dutch Aviation Group, afgelopen week in Noordwijk. Waar mozarella bij het ene land op de lijst van verdachte cabinebagage staat, is het in een ander land geen probleem dit in de handbagage te vervoeren.
Als belangrijkste reden voor de verschillen van interpretatie van deze veiligheidsmaatregelen ziet Hennis-Plasschaert het feit dat de Europese Commissie hierin geen centrale rol vervuld. “De lidstaten tolereren vooralsnog geen Europese bemoeienis op dit punt. Hierdoor loopt alles niet altijd even efficiënt en effectief. 27 lidstaten, en dus evenzoveel meningen en ego's die gestreeld moeten worden. En dat is zeker het geval als we kijken naar het beleidsterrein Justitie, en de strijd tegen het terrorisme in het bijzonder. Een telefoontje vanuit Washington DC kan dan zomaar ineens doorslaggevend zijn.”
De strenge regels op vloeistoffen zijn in een razend tempo in Europa aangenomen nadat aanslagen op de Britse luchthaven Heathrow in de zomer van 2006 werden verijdeld. Hennis- Plasschaert: “Toen ik Schäuble, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, in zijn hoedanigheid als Raadsvoorzitter enkele vragen stelde over de veronderstelde effectiviteit van de maatregel, gaf hij aan daar geen rekening mee te willen houden. Een telefoontje vanuit het Verenigd Koninkrijk was voor hem genoeg om de maatregel direct voor het gehele Europese grondgebied voor te stellen.”
Sinds november 2006 mogen allerhande vloeistoffen, gels en crèmes alleen nog worden meegenomen in verpakkingen van maximaal 100 milliliter. Verder moeten die vloeistoffen, gels en crèmes gezamenlijk worden verpakt in een doorzichtig, hersluitbaar plastic zakje van maximaal 1 liter. Luchtreizigers die afhankelijk zijn van medicijnen mogen deze meenemen voor zover nodig tijdens de vlucht. Deze passagiers dienen hiertoe wel een bewijs bij zich te dragen.
In het begin werd op bijvoorbeeld de luchthaven Schiphol het beeld gedomineerd door lange rijen wachtende passagiers voor de douane en volle blauwe containers met in beslag genomen vloeistoffen en andere substanties. Tegenwoordig is er al lang geen sprake meer van die rijen en lijkt de controle op vloeistoffen meer een steekproef dan een gestructureerde procedure. Daarnaast zou een gevaarlijke vloeistof gemakkelijk in diverse stukken handbagages van verschillende passagiers kunnen worden geplaatst en in het vliegtuig weer bij elkaar worden gebracht. Zijn de strenge regels dan nog slechts een grote façade om de Amerikaanse regering tevreden te stellen?
Samenwerken
Hennis-Plasschaert: “Het is overduidelijk dat de terrorist steeds creatiever wordt. Het is dan ook van cruciaal belang dat terreurbestrijders contextueel denken, verbanden leggen en combinaties van factoren juist interpreteren. Het effectief functioneren en het grensoverschrijdend samenwerken van politie -, justitie - en inlichtingendiensten is én blijft dan ook de meest logische stap voorwaarts”.
De europarlementariër komt net zelf terug van een verblijf in de Verenigde Staten waar de veiligheidsissues op de agenda stonden. Hennis-Plasschaert meldt tegenover Luchtvaartnieuws.nl dat ze op de zeven binnenlandse vluchten zelf ondervond wat ‘profiling’ inhoudt. Dit betekent dat de Amerikanen de mogelijkheid hebben in te loggen op de Europese reserveringssystemen van luchtvaartmaatschappijen en de verkregen gegevens te gebruiken. “Ik ben zelf in de Verenigde Staten tijdens mijn vluchten er consequent tussen uitgehaald. Ik gebruikte antibiotica en sporen hiervan zaten blijkbaar op mijn mobiele telefoon. Het was voor mij duidelijk dat ze me in de gaten hielden op basis van mijn beroep als europarlementariër. Ik moest mij uitkleden voor onderzoek en op mijn vraag waarom dit allemaal op deze wijze gebeurde kreeg ik als antwoord dat de Europeanen de Amerikanen niet moesten zien als SS-ers. Voor mij een volledig niet te bevatten antwoord.”
Boetes
De Amerikanen kunnen de gegevens die ze uit de Europese reserveringsgegevens halen vijftien jaar bewaren. Hennis-Plasschaert: “De Amerikanen blijven rechtstreeks inloggen in de Europese computerreserveringssystemen, de overeenkomst is nauwelijks juridisch bindend voor de VS en kan door de VS eenzijdig worden gewijzigd. Ook van een wettelijk beschermingskader als het gaat om de persoonsgegevens is nog altijd geen sprake. De Amerikanen spelen het simpel: als zij niet de beschikking krijgen over de passenger name records, volgen torenhoge boetes of worden landingsrechten van Europese carriers ingetrokken.”
Een krachtig optreden van Europa die met één stem naar de Verenigde Staten spreekt is in de ogen van Hennis-Plasschaert de enige wijze om tegenwicht te bieden aan het harnas waarin Europa zich door Amerika heeft laten plaatsen.
Van onze verslaggever
Als belangrijkste reden voor de verschillen van interpretatie van deze veiligheidsmaatregelen ziet Hennis-Plasschaert het feit dat de Europese Commissie hierin geen centrale rol vervuld. “De lidstaten tolereren vooralsnog geen Europese bemoeienis op dit punt. Hierdoor loopt alles niet altijd even efficiënt en effectief. 27 lidstaten, en dus evenzoveel meningen en ego's die gestreeld moeten worden. En dat is zeker het geval als we kijken naar het beleidsterrein Justitie, en de strijd tegen het terrorisme in het bijzonder. Een telefoontje vanuit Washington DC kan dan zomaar ineens doorslaggevend zijn.”
De strenge regels op vloeistoffen zijn in een razend tempo in Europa aangenomen nadat aanslagen op de Britse luchthaven Heathrow in de zomer van 2006 werden verijdeld. Hennis- Plasschaert: “Toen ik Schäuble, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, in zijn hoedanigheid als Raadsvoorzitter enkele vragen stelde over de veronderstelde effectiviteit van de maatregel, gaf hij aan daar geen rekening mee te willen houden. Een telefoontje vanuit het Verenigd Koninkrijk was voor hem genoeg om de maatregel direct voor het gehele Europese grondgebied voor te stellen.”
Sinds november 2006 mogen allerhande vloeistoffen, gels en crèmes alleen nog worden meegenomen in verpakkingen van maximaal 100 milliliter. Verder moeten die vloeistoffen, gels en crèmes gezamenlijk worden verpakt in een doorzichtig, hersluitbaar plastic zakje van maximaal 1 liter. Luchtreizigers die afhankelijk zijn van medicijnen mogen deze meenemen voor zover nodig tijdens de vlucht. Deze passagiers dienen hiertoe wel een bewijs bij zich te dragen.
In het begin werd op bijvoorbeeld de luchthaven Schiphol het beeld gedomineerd door lange rijen wachtende passagiers voor de douane en volle blauwe containers met in beslag genomen vloeistoffen en andere substanties. Tegenwoordig is er al lang geen sprake meer van die rijen en lijkt de controle op vloeistoffen meer een steekproef dan een gestructureerde procedure. Daarnaast zou een gevaarlijke vloeistof gemakkelijk in diverse stukken handbagages van verschillende passagiers kunnen worden geplaatst en in het vliegtuig weer bij elkaar worden gebracht. Zijn de strenge regels dan nog slechts een grote façade om de Amerikaanse regering tevreden te stellen?
Samenwerken
Hennis-Plasschaert: “Het is overduidelijk dat de terrorist steeds creatiever wordt. Het is dan ook van cruciaal belang dat terreurbestrijders contextueel denken, verbanden leggen en combinaties van factoren juist interpreteren. Het effectief functioneren en het grensoverschrijdend samenwerken van politie -, justitie - en inlichtingendiensten is én blijft dan ook de meest logische stap voorwaarts”.
De europarlementariër komt net zelf terug van een verblijf in de Verenigde Staten waar de veiligheidsissues op de agenda stonden. Hennis-Plasschaert meldt tegenover Luchtvaartnieuws.nl dat ze op de zeven binnenlandse vluchten zelf ondervond wat ‘profiling’ inhoudt. Dit betekent dat de Amerikanen de mogelijkheid hebben in te loggen op de Europese reserveringssystemen van luchtvaartmaatschappijen en de verkregen gegevens te gebruiken. “Ik ben zelf in de Verenigde Staten tijdens mijn vluchten er consequent tussen uitgehaald. Ik gebruikte antibiotica en sporen hiervan zaten blijkbaar op mijn mobiele telefoon. Het was voor mij duidelijk dat ze me in de gaten hielden op basis van mijn beroep als europarlementariër. Ik moest mij uitkleden voor onderzoek en op mijn vraag waarom dit allemaal op deze wijze gebeurde kreeg ik als antwoord dat de Europeanen de Amerikanen niet moesten zien als SS-ers. Voor mij een volledig niet te bevatten antwoord.”
Boetes
De Amerikanen kunnen de gegevens die ze uit de Europese reserveringsgegevens halen vijftien jaar bewaren. Hennis-Plasschaert: “De Amerikanen blijven rechtstreeks inloggen in de Europese computerreserveringssystemen, de overeenkomst is nauwelijks juridisch bindend voor de VS en kan door de VS eenzijdig worden gewijzigd. Ook van een wettelijk beschermingskader als het gaat om de persoonsgegevens is nog altijd geen sprake. De Amerikanen spelen het simpel: als zij niet de beschikking krijgen over de passenger name records, volgen torenhoge boetes of worden landingsrechten van Europese carriers ingetrokken.”
Een krachtig optreden van Europa die met één stem naar de Verenigde Staten spreekt is in de ogen van Hennis-Plasschaert de enige wijze om tegenwicht te bieden aan het harnas waarin Europa zich door Amerika heeft laten plaatsen.
Van onze verslaggever
Ontvang een jaar lang 30% korting op het beste van Luchtvaartnieuws en Zakenreisnieuws. Krijg onbeperkt toegang tot al het nieuws en de bijbehorende Apps. Ontvang tevens 12 maanden het Luchtvaartnieuws Magazine in de mail of op de mat.