DEN HAAG - Het rapport Geluidsisolatie Schiphol is onvoldoende aangestuurd door het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Delen van de uitvoering van het project zijn ondoelmatig en onrechtmatig verlopen. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in het rapport Geluidsisolatie Schiphol fase 2 (GIS-2) dat woensdagochtend werd gepresenteerd.
Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Het betreft de tweede fase van de isolatie van woningen die geluidsoverlast hebben van Schiphol. De kosten van GIS-2 stegen van 180 miljoen euro (raming 1995) met ruim 200 miljoen euro naar uiteindelijk 396 miljoen euro (raming 2003).
Volgens de Algemene Rekenkamer had het Ministerie van VenW had geen instrumenten om het project goed aan te sturen zoals een programma van eisen, een taakstellend budget, een uitvoerbare planning en goede voortgangsrapportages. Ook was de beginraming ontoereikend en zijn geen nacalculaties opgesteld.
Wèl beschikbare sturingsinstrumenten om de kosten te beperken, zoals afspraken over de maximale kosten per woning en over de duur van de verwachte geluidsoverlast, zijn slechts gedeeltelijk toegepast omdat de minister bewoners tegemoet wilde komen. Zo zijn woningen die in eerste instantie niet voor isolatie in aanmerking kwamen, bij nader inzien toch geïsoleerd.
Beleidswijzigingen
Verder hebben beleidswijzigingen vanuit het ministerie tot vertragingen en kostenverhogingen geleid: onder andere wijzigingen in de geluidszones, het toevoegen van warmte-isolatie en het toestaan van gedeeltelijke isolatie. Ook ging men uit van seriewerk waarbij de hoeveelheid werk per woning en de tijd die het overleg met bewoners kostte, werd onderschat. Het isoleren van woningen bleek echter maatwerk te zijn.
Het financieel beheer van het project was volgens het rapport tot en met 2002 op onderdelen onvoldoende. Hierdoor is de rechtmatigheid van een deel van de uitgaven onzeker. Verder heeft Rijkswaterstaat sommige opdrachten niet juist aanbesteed.
De Algemene Rekenkamer beveelt aan om de eindafrekening van nog ongeveer 4000 woningen van GIS-2 goed te controleren en doet ook aanbevelingen voor GIS-3. Staatssecretaris Schultz van Haegen van VenW neemt de meeste conclusies en de aanbevelingen over en wijst op de maatregelen die ze al heeft genomen.
Reactie Schiphol
Schiphol-president Cerfontaine wijt de meeste vertragingen in het project aan de beleidswijzigingen uit 'Den Haag' en aan bewoners die overeenkomsten niet op tijd ondertekenden. De Algemene Rekenkamer vindt dat niet alleen het ministerie, maar ook Schiphol in de eerste periode het project beter had kunnen beheersen.
Schiphol had gewild dat de Algemene Rekenkamer ook had onderzocht welke kosten rechtmatig aan de luchtvaartmaatschappijen mogen worden doorbelast. De Algemene Rekenkamer benadrukt dat het niet aan haar is om te bepalen welke kosten voor doorbelasting aan de luchtvaartsector in aanmerking komen.
Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Het betreft de tweede fase van de isolatie van woningen die geluidsoverlast hebben van Schiphol. De kosten van GIS-2 stegen van 180 miljoen euro (raming 1995) met ruim 200 miljoen euro naar uiteindelijk 396 miljoen euro (raming 2003).
Volgens de Algemene Rekenkamer had het Ministerie van VenW had geen instrumenten om het project goed aan te sturen zoals een programma van eisen, een taakstellend budget, een uitvoerbare planning en goede voortgangsrapportages. Ook was de beginraming ontoereikend en zijn geen nacalculaties opgesteld.
Wèl beschikbare sturingsinstrumenten om de kosten te beperken, zoals afspraken over de maximale kosten per woning en over de duur van de verwachte geluidsoverlast, zijn slechts gedeeltelijk toegepast omdat de minister bewoners tegemoet wilde komen. Zo zijn woningen die in eerste instantie niet voor isolatie in aanmerking kwamen, bij nader inzien toch geïsoleerd.
Beleidswijzigingen
Verder hebben beleidswijzigingen vanuit het ministerie tot vertragingen en kostenverhogingen geleid: onder andere wijzigingen in de geluidszones, het toevoegen van warmte-isolatie en het toestaan van gedeeltelijke isolatie. Ook ging men uit van seriewerk waarbij de hoeveelheid werk per woning en de tijd die het overleg met bewoners kostte, werd onderschat. Het isoleren van woningen bleek echter maatwerk te zijn.
Het financieel beheer van het project was volgens het rapport tot en met 2002 op onderdelen onvoldoende. Hierdoor is de rechtmatigheid van een deel van de uitgaven onzeker. Verder heeft Rijkswaterstaat sommige opdrachten niet juist aanbesteed.
De Algemene Rekenkamer beveelt aan om de eindafrekening van nog ongeveer 4000 woningen van GIS-2 goed te controleren en doet ook aanbevelingen voor GIS-3. Staatssecretaris Schultz van Haegen van VenW neemt de meeste conclusies en de aanbevelingen over en wijst op de maatregelen die ze al heeft genomen.
Reactie Schiphol
Schiphol-president Cerfontaine wijt de meeste vertragingen in het project aan de beleidswijzigingen uit 'Den Haag' en aan bewoners die overeenkomsten niet op tijd ondertekenden. De Algemene Rekenkamer vindt dat niet alleen het ministerie, maar ook Schiphol in de eerste periode het project beter had kunnen beheersen.
Schiphol had gewild dat de Algemene Rekenkamer ook had onderzocht welke kosten rechtmatig aan de luchtvaartmaatschappijen mogen worden doorbelast. De Algemene Rekenkamer benadrukt dat het niet aan haar is om te bepalen welke kosten voor doorbelasting aan de luchtvaartsector in aanmerking komen.
