AMSTERDAM - Vliegtuigongevallen waarbij een vliegtuig noodgedwongen een landing maakt op het water komen relatief weinig voor, maar hebben vaak dodelijke slachtoffers tot gevolg. Voor inzittenden ligt de overlevingskans bij een noodlanding op water rond de 60 procent. Dat meldt het Air Transport Safety Institute van het NLR (NLR-ATSI) vrijdag (16 januari) naar aanleiding van de succesvolle ‘ditch’ in de Hudson.


In de afgelopen 10 jaar zijn er acht ongevallen gemeld waarin een noodlanding werd gemaakt op water, zo blijkt uit de Air Safety Database van NLR-ATSI. Zeven daarvan waren gerelateerd aan het uitvallen van een of meerdere motoren. Drie van deze ongevallen hadden fatale gevolgen voor een aantal van de inzittenden.

Voordat vliegtuigen mogen worden ingezet voor passagiers- of vrachtvervoer, worden deze gecertificeerd voor noodlandingen op water. Elke vliegtuigfabrikant publiceert vliegprocedures die moeten worden gevolgd om de overlevingskans bij een ditch zo groot mogelijk te maken.

"Op papier kan een vliegtuig op water landen. Ook de piloot is daarvoor getraind, maar hij moet het nog wel doen", aldus een woordvoerder van ATSI. "Uit de radargegevens die wij van de vlucht in bezit hebben, blijkt dat de piloot uiterst koelbloedig en kordaat heeft gehandeld."

Paul Melkert, verkeersvlieger èn columnist van Luchtvaartnieuws.nl, is vol lof over de ditch. "Een landing op het water is tricky. Je weet nooit hoe het afloopt. Van tevoren zou ik zeggen: fifty-fifty dat het goed gaat. Grandioos, zeg ik naar aanleiding van wat tot nu toe bekend is.”

Volgens Melkert worden piloten in simulators niet specifiek getraind op waterlandingen - “je crasht in feite” - maar bestaat er wel een procedure voor. “De daalsnelheid moet zo laag mogelijk zijn. Het geval bestaat anders dat je omklapt. In dit geval is het perfect uitgevoerd.”

De beide motoren van de tien jaar oude Airbus A320 van US Airways die donderdag op het water landde waren kort na de start vanaf de New Yorkse luchthaven LaGuardia uitgevallen. De vermoedelijk oorzaak is een aanvaring met een zwerm vogels.

Vogelaanvaringen 'niet ongewoon'
Vogelaanvaringen zijn in de luchtvaart niet ongewoon. Elk jaar worden er wereldwijd meer dan 21.000 vogelaanvaringen gerapporteerd met commerciële vluchten. Ondanks dit relatief hoge aantal aanvaringen leiden botsingen met vogels zelden tot ongevallen, aldus NLR-ATSI.

In de afgelopen 10 jaar zijn 35 vliegtuigongevallen gerelateerd aan vogelaanvaringen. Negentien van deze ongevallen vonden plaats tijdens, of net na de start, In vijftien gevallen leidde de vogelaanvaring tot een geheel of gedeeltelijk verlies van het motorvermogen.

Afgelopen zomer crashte een Boeing 747-200F van Kalitta Air op de luchthaven van Brussel als gevolg van een aanvaring met een torenvalk. De vliegers braken na de bird strike de start af, maar konden het toestel niet meer op tijd tot stilstand brengen. De vijf inzittenden overleefden het ongeluk.

Ryanair
Een ander recent voorbeeld is het ongeval met een Ryanair 737-800 tijdens de nadering van Rome Ciampino Airport op 10 november 2008. Vanwege een grote groep vogels brak de bemanning de landing af, waarbij meerdere vogels in beide motoren werden gezogen. Beide motoren verloren vermogen, wat resulteerde in een harde landing waarbij het landingsgestel en de romp werden beschadigd. De inzittenden bleven ongedeerd.

Een ernstig ongeval in Nederland door een aanvaring met een zwerm vogels was de Hercules-ramp op 15 juli 1996 op vliegbasis Eindhoven. Hierbij kwamen 34 van de 41 inzittenden om het leven.

Van onze redactie