LUANDA - Het is moordend heet in de Beechcraft 1900D, die schuddebuikend de startbaan van de luchthaven van de Angolese hoofdstad Luanda oprijdt voor een rondvlucht. De ventilatie bestaat uit een systeem dat buitenlucht aanvoert zonder het te koelen, en buiten is het 32 graden. Als het vliegtuig is opgestegen en rond de 10.000 voet aanbelandt wordt de temperatuur weer behaaglijk. Doel van de vlucht is de olieplatforms voor de kust en de stranden nabij Luanda te zien. Angola, wie reist er eigenlijk naar toe?

Om te beginnen is Angola een extreem lastig land om spontaan naar toe te reizen. ‘Waar zullen we dit jaar eens naar toe gaan? Angola!’ is er niet bij. Een reiziger, voor zaken of vakantie, moet een officiële uitnodiging uit Angola hebben op papier om binnen te worden gelaten. De visumaanvraag is gecompliceerd, stroperig en duur. Er moet ook een boekje met inentingen worden overlegd, het bewijs van een retourticket en twee pasfoto’s. Een visum voor kort verblijf kost 135 euro. Het paspoort moet daartoe een week op het consulaat in Rotterdam blijven. De bitse Angolese ambtenaar aldaar is niet gewend begrip op te brengen voor dit ongemak.

Visum
“Maar u heeft toch ook wel een identiteitskaart”, zegt ze. “Nee, die heb ik niet, één identiteitsdocument is in Nederland voldoende. Bovendien: stel dat ik vóór mijn reis naar Angola nog naar een bestemming buiten Europa moet, dan heb ik mijn paspoort nodig.”
Daar heeft ze niet van terug, maar ja: Angolese regels zijn regels, de pas blijft een week in de Rotterdamse la. Na die week is het visum er nog niet - computerstoring in Luanda, zegt de dame. Op de dag van vertrek, ‘s middags, krijg ik alsnog mijn visum, voor de vlucht van die avond. Zelfs mensen die regelmatig naar het Afrikaanse land gaan klagen over het feit dat het zo moeilijk en duur is om binnen te geraken. Iedere keer weer moeten ze een visum aanvragen.

“Angola trekt eigenlijk alleen zakenreizigers”, zegt Ton Mandemaker, consul van de Nederlandse ambassade in Luanda, “en dan ook nog eens bijna uitsluitend mensen uit de olie-industrie”. Toeristen zijn zakenreizigers die wat tijd (en geld) overhebben en dat besteden in Angola. Mandemaker wijst vanuit de lucht een aantal attracties aan, zoals Kwanza, een locatie aan de rivier en de zee, met een lodge gebouwd door Zuid-Afrikanen, waar veel faciliteiten bestaan om te vissen. En de maagdelijke stranden van Caboledo, ten zuiden van Luanda, in het Parque National da Quiçama. Ook vogelaars gaan naar bepaalde locaties (op uitnodiging) in Angola, om zeldzame vogelsoorten te bewonderen.

Extreem duur
Op de site van de Angolese staatsluchtvaartmaatschappij TAAG staat een ronkende tekst: “Angola heeft een rijke historie, met enerverende contrasten en gevarieerde culturen. Het is een zeer divers land dat verscheidene reiservaringen biedt.” In de praktijk blijkt dit dus alleen voor zakenreizigers weggelegd. De Angolese autoriteiten zijn nauwelijks geïnteresseerd in het aantrekken van buitenlandse toeristen. Dit blijkt ook uit het prijsniveau. De lokale munt, de kwanza, wordt kunstmatig hoog gehouden, waardoor Angola voor buitenlanders extreem duur is. Het internationale consultancybureau Mercer plaatste Luanda in 2011 - voor het tweede achtereenvolgende jaar - bovenaan de lijst van duurste steden ter wereld voor buitenlanders, vóór Tokio, N’Djamena (Tsjaad), Moskou en Genève. Omgekeerd is het buitenland voor Angolezen zeer goedkoop.

De rollen tussen de voormalige kolonisator Portugal en hun kolonie Angola zijn dan ook volledig omgekeerd. Tien jaar geleden vluchtten veel Angolezen nog naar Portugal (of andere landen, zoals Nederland), nu migreert menige Portugees naar Angola om aan de economische malaise in eigen land te ontkomen. Angola heeft een groot overschot aan buitenlandse deviezen waar ze over de grens leuke dingen mee doen. Angolezen kopen nu banken, gebouwen en huizen op in met name Portugal.

Intussen vliegt KLM sinds 27 maart twee maal per week naar Angola. Bij aankomst zien reizigers een billboard met de tekst: Luanda dá as boas vindas à KLM. Voor wie geen Portugees beheerst, dit betekent: Luanda heet KLM welkom. Maar alleen zakenreizigers.

Door Lolke van der Heide

KLM: geduld nodig voor succes nieuwe route naar Angola
KLM stelt start nieuwe route Amsterdam-Luanda uit