Een aantal Britse journalisten heeft zich bij ons gevoegd. In de grote vergaderzaal van ‘Rolls Royce Aero Engines’ worden we allen toegesproken, onder het toeziend oog van Sir Ernest Walter Hives, de eenvoudige automonteur die het bedrijf groot gemaakt heeft.

De man is eigenlijk belangrijker dan de twee illustere naamgevers van het bedrijf. “God alleen weet wat de Royal Air Force zonder die Hives had moeten beginnen” verzuchtte Air Chief Marshall Freeman na de oorlog, waarin Rolls Royce meer dan 160.000 Merlins geleverd had. Ze stuwden de Spitfire, de Mustang en de Lancaster naar enorme hoogten. Letterlijk en figuurlijk, die Merlins uit het provinciestadje Derby.

Hier, op deze historische gronden, krijgt George Maffeo, Hoofd Internationale Inkoop van Boeing, als eerste het woord. Hij benadrukt natuurlijk de voortreffelijk samenwerking met Rolls Royce, maar toont meteen daarna een schematische voorstelling van de Dreamliner, met alle onderdelen die wereldwijd gefabriceerd worden: van Japan tot Frankrijk, van Italië tot South-Carolina. Dassault en Latacoère zijn zelfs vertegenwoordigd: Frans-nationalistischer is nauwelijks denkbaar. Jawel, Exupery vloog met een Latacoère! En zelfs dát bedrijf bouwt nu mee aan de Dreamliner...

‘Internationaler dan Airbus?’ vraagt iemand. “Airbus is puur Europees, met misschien een klein stukje China’, is het tactische antwoord. ‘Wat komt er dan nog wel uit Seattle?’, vraagt - haast wanhopig - een Duitse journalist. ‘Engineering’ is het antwoord. “En”, zegt George er eerlijk bij: “Die engineering hadden we achteraf gezien liever nog wel wat meer in eigen huis gehouden.” Doelt hij op de delays?

Op mijn vraag waarom Boeing eigenlijk zo graag wereldkundig maakt dat het samenwerkt met al deze buitenlanden, komt ook een keurig, politiek correct antwoord. ‘Samenwerking leidt tot economisch mooie resultaten’, resumeer ik. Maar moet iedereen dat ook weten? Wil ik weten dat de ruitenwissermotor van mijn Volkswagen in Zuid-Korea gemaakt wordt? Of wil ik gewoon een Duitse auto? ‘Een verkeersvliegtuig is iets anders’, is het antwoord.

En dus stel ik nog maar een vraag: de twintig procent besparing, waarvan bij de B787 sprake is, is opgebouwd uit maar liefst 8% van de zuiniger motor, drie procent gewichtsbesparing, drie procent aërodynamische verbeteringen, drie procent betere IT en drie procent betere samenwerking tussen de verschillende systemen. ‘Maar àls die motor nu zo belangrijk is in dit opzicht, hoe weet men dan dat de beide motoren, de GEnx en de Rolls Royce Trent, exact dezelfde besparing op gaan leveren?
Of, anders gesteld: welke van de twee wordt de zuinigste?
“Buy one, and find out!” grapt een RR-official.
“Ours!” mime’t een andere RR-medewerker geluidloos achter zijn hand in mijn richting.
“Beide zullen exact dezelfde besparing gaan opleveren. Wacht maar af”, voorspelt George Maffeo lachend, alsof hij meer weet dan alle anderen samen.

Het is tijd voor de rondleiding. Iedereen popelt, na tweeënhalf uur powerpointen. En we zien ze al snel: die Dreamliner gaat aangedreven worden door een droom van een motor. Dat zien we, hier dit het heilige der heiligen: in de ziekenhuisachtige, smetteloos-witte ruimten waar deze ‘high bypass turbofans’, deze toppunten van menselijk vernuft en vakmanschap, in elkaar gesleuteld worden.

Akelig schoon is het er. Niet voor niks krijgen we een serieuze waarschuwing van tevoren: niets, niets mag hier worden verloren, of achtergelaten. Dit is ‘FOD-sensitive gebied’. Foreign Object Danger! We krijgen zelfs het verzoek de rondleider te waarschuwen als we ergens een vreemd flupje of rommeltje in de fabriek denken te ontwaren.

Naast reinheid valt meteen de enorme rust in de fabriek op. Het lijkt wel een horlogefabriek, waar met geduld en toewijding aan enorme stalen gevaartes gesleuteld wordt. Haast is hier de vijand van de perfectie, dat merk je meteen. Technici in smetteloze uniformen werken rustig en zeker voort; ze letten niet eens op de groep die langs komt wandelen. Muziek is er wel, op de achtergrond: het gedreun van de enorme proefstands, waar elke motor een paar uur moet draaien voor aflevering, en waar we helaas geen kijkje mogen nemen...

Dan is het ‘tea-time’. En op deze high tech-dag als deze toch ook weer een persoonlijke ontmoeting met het verleden. In de ‘heritage room’ waar het buffet is opgesteld, staat een oudere heer naast een Merlin XXII. De legendarische motor, die de oorlog heeft helpen winnen.

“Ik was een leerling-metaalbewerker, destijds”, vertelt hij me. “Het was in 1938. Ik mocht een paar proefstukjes draaien voor het tandwielkastje dat van de nokkenas naar de toerenteller liep. Een kabel werd er aan vast gemaakt, en dan kon je het aantal omwentelingen delen door vier. Dan heb je de RPM.”

Een kleine bijdrage aan de overwinning, destijds. Maar u hoort mij niet zeggen dat het geen belangrijke was.

Goof Bakker

Lees ook in deze serie:
Goof Bakker: Droomscholing
Goof Bakker: Made in Europe...the Dreamliner!

Morgen een nieuwe bijdrage in Goof Bakkers 'Tour de l'Europe' langs 787-leveranciers.