Toen ik vele jaren geleden de eerste stappen zette in wat later het begin van mijn vliegcarriére is geworden, deed ik dat in de Verenigde Staten van Amerika. In de staat Michigan om precies te zijn. Mijn broer was daar reeds instructeur en dit was zo een mooie en betaalbare optie voor mij om dit prachtige vak te leren.

In die tijd stond 11 september alleen nog bekend als de verjaardag van mijn huidige schoonzus en niet wereldwijd als de zwartste dag in de luchtvaartgeschiedenis. Je kon nog gewoon een willekeurig vliegveld oplopen om met de zojuist gelande piloot een praatje te maken.

Enfin, daar stond ik dan, na zes maanden met m'n CPL en al 250 vlieguren! Let wel, met veertig uur multi! En toen?

In deze periode was de Amerika-route die ik volgde een heel gangbare weg. In Amerika leerde je vliegen in de puurste zin van het woord, namelijk het besturen van een vliegtuig. Als Engels je moerstaal is, dan wordt er niet zo gehamerd op standaardzinnen over de radio. In het land waar overal VOR's staan en de meest kleine en afgelegen vliegvelden voorzien zijn van een ILS, heb je geen NDB's nodig, laat staan QDM's en QDR's. Om maar te zwijgen over intercept procedures daarvan.

Er heerste een gezonde strijd tussen de "vrije markters" en de jongens die hun opleiding in Nederland hadden genoten. Men keek elkaar een beetje met scheve ogen aan. De piloten met een Nederlandse opleiding (want JAR-OPS bestond toen nog niet) vonden dat vrije maar niets en andersom vonden de jongens met een FAA-brevet al dat geneuzel maar niets. Na verloop van tijd bleek de één toch niet zonder de ander te kunnen.

Vliegers met een FAA-brevet werden door middel van een conversietraining, inclusief de beruchte B1-theorie, omgevormd tot piloten. En de jongens en meiden met een Nederlands brevet werden naar de VS gestuurd om meer vlieg-, maar vooral levenservaring op te doen.

Er ontstond zo een volledig nieuwe markt, gevoed door de banencrisis, maar daar ga ik nu verder niet op in.

Geldklopperij
Het grappige was dat je na een tijdje rondvliegen boven eigen, Nederlandse bodem, je ook hier op je gemak raakte. Met name de radio frasiologie was een groot verschil. Doch na enig oefenen kregen ook wij de standaard volzinnen -al dan niet met Amerikaans accent- onze strot uit. En konden we zelfs het RT-examen halen. Ja ja, leg dat maar eens uit aan een Amerikaanse piloot, een RT-examen. Eigenlijk examens, meervoud dus, want het ging om een IFR en een VFR. De makkelijkste manier was om gewoon te zeggen dat het geldklopperij was, maar dat was dan weer niet in het Engels te vertalen...

"Emsterdem controll PH??? leaving FL060 descending to ..." en noem maar op, klonk het boven Nederlandse velden zoals Lelystad en Eelde. Überhaubt flightlevels die rond de 5000' beginnen!

Terug naar het hier en nu. Zoals gebruikelijk komt een dag voor het geplande begin van je rotatie, je "proceeding details" binnen. Kijkend in het rooster heb je zelf al een idee, daar je weet op welk toestel je ingedeeld staat. Maar pas als je je ticket hebt, heb je zekerheid. Het is voor mijn april rotatie Zürich. Onze eerste vlucht is namelijk Zürich - Washington. Ik had er al meteen zin in. 'Back to my roots', hoorde ik mezelf denken.

Behalve onze halfjaarlijkse OPC's en LPC's op de Learjet in Dallas, ben ik al die jaren niet meer in de VS geweest om te vliegen. En nu, twee weken lang kriskras over die o zo bekende vijftig staten. Van Washington naar Las Vegas, daarvandaan naar Los Angeles, daarna east-bound naar Houston, vervolgens terug naar LAX en ga maar door. Het was ouderwets genieten. Wat me destijds als enige manier was aangeleerd en vervolgens met veel pijn en moeite was afgeleerd, is nu een heerlijk ontspannen manier van radiocommunicatie. Van klaringen die je vanaf twee uur vóór vertrek kan aanvragen en geldig zijn tot een uur ná de geplande vertrektijd, het "gewone praten" over de radio, tot controllers die de piloten bij hun voornaam kennen en ook zo aanspreken. Met als klap op de vuurpijl een "direct" van 1600nm! Wat? Hoeveel zegt u? Bijna 3000 kilometer, recht er naar toe om het zomaar te zeggen. Niet via airways en onnodige bochten en omwegen, gewoon rechttoe, rechtan zoals luchtvaart bedoeld is!

Wij waren nog maar nauwelijks airborne, vertrokken vanaf het altijd geluids-overlast-gevoelige Teterboro (nabij New York), of de verkeersleidster vráágt ons notabene of wij ook geïnteresseerd zijn in een short cut. Uiteraard bevestigen wij dit en hierop volgt een "cleared direct Twenty-nine Palms". Dit is een VOR op de arrival van LAX zo'n 3000 kilometer verderop dus!

Ouderwets vliegen
Later in LA loop ik van het hotel naar de international arrival terminal. Het toeval wil namelijk dat mijn goede vriend en collega-piloot een (vlieg)vakantie in de Verenigde Staten met zijn vader heeft gepland. Laat deze nou op díe dag in Los Angeles beginnen. Ook hij heeft namelijk -een deel van- zijn opleiding in de Verenigde Staten gedaan en wilde nu weer eens ouderwets vliegen met een single engine.

Al waren ze na zestien uur achterin een Boeing 777, waarin hij normaal gesproken voorin zit, behoorlijk van de leg, we spreken toch 's avonds af in de lokale drinkplek (wateringhole...dat is dan weer niet in het Nederlands te vertalen) onder, of beter nog, tússen de approach lights van 26R.

Het is op die plek waar deze "walk down memory lane" begonnen is. Met dank aan hem voor zijn input.

Op de laatste vlucht van LAX naar Farnborough (Londen) schiet het door mijn hoofd: durf ik het wel, doe ik het niet...Hasta la Vista en I'll be back! Wij zijn uiteindelijk een Oostenrijks bedrijf in de VS boven California...

Je kan veel zeggen over Amerika en het meeste zal waar zijn, maar wat je er ook van vindt, één ding staat vast: het is het land van de onbegrensde mogelijkheden.

Eric van Walsem
First Officer Bombardier Global Express