Een recent 24 uur durend stopje in Engeland leerde me dat de zaken op Schiphol best goed geregeld zijn als het om vliegoperaties in winterweer gaat. Ik had de tijd benut om van het airporthotel op Stansted met de trein naar Cambridge te gaan.

In dertig minuten trein en een tien minuten durende wandeling stond ik in het hartje van dit universiteitsstadje waarvan sommige colleges dateren uit de vroege Middeleeuwen. Frank Whittle, de uitvinder van de straalmotor, studeerde hier.

De volgende ochtend waren we gepland een vracht MD11 naar Schiphol te vliegen. Helaas gooiden een paar vlokken natte sneeuw veel roet in het eten. Ik herinner me nog goed hoe in december 2011 Heathrow (en waarschijnlijk ook alle andere Londense luchthavens) vier dagen volledig verlamd was door zware sneeuwval. Duizenden passagiers gestrand in de terminal, duizenden vluchten geannuleerd, nul movement, complete and utter chaos.

Deze zaterdagochtend op Stansted werd het me duidelijk dat er in ruim een jaar weinig verbetering was opgetreden in het te lijf gaan van winterweer. En dat met wat natte motsneeuw. De temperatuur was boven nul, maar het vliegtuig coldsoaked na een acht uur lange vlucht uit de Cariben. Dit is een linke situatie want de sneeuw bevriest alsnog op het ijskoude metaal van de vleugels, romp en motoren. Het ijs op de vleugel verstoord het profiel en proberen er mee te vliegen heeft al wat mensenlevens gekost in het verleden. Dus er moet dan gede-iced worden. Men spuit een warme vloeistof op de vleugels en romp die de sneeuw doet smelten, en zorgt dat het niet al te snel weer aankoekt.  Dat de-icen op Stansted leverde Buurman & Buurman-achtige taferelen op. Het was bijna lachwekkend, ware het niet dat als je tegen een tijdslimiet aanloopt door de effectiviteit van de sproeivloeistof, het trage sproeien, en een ‘slot’ van de luchtverkeersleiding, je het lachen heel snel vergaat.

Buurman & Buurman in de de-icing truck stonden op het punt te gaan sproeien toen bleek dat de truck leeg was. Eenmaal bijgevuld begon men twintig minuten later vol chipper good English cheer te sproeien. De vrachtwagenchauffeur en de man in het bakje aan de sproei-arm waren een ge-olied team. Na vijftien minuten hadden ze een vleugel gedaan, toen ze wederom met een cheerful voice over de intercom meldden dat de sproeivloeistof niet op de minimale temperatuur kwam van zestig graden, men eigenlijk tachtig nodig had en dat het tien minuten ging duren voor men het spul weer op temperatuur had. Yes, we will start the procedure all over again. Nu gingen we onze slottijd zeker niet halen. Die moest dus opnieuw aangevraagd. Amsterdam aan de lijn; we regelen het. Die slottijd lag een heel eind weg, dus moest het hervatten van de de-icing uitgesteld worden, en ging men dus maar naar de collega-vrachtbak naast ons, om die af te spuiten. Waardoor de nieuwe ‘slottijd’ weer in gevaar kwam, want je kan er niet van op aan dat de truck vol is, de vloeistof warm etc. etc. Ik zal u niet vervelen met de verdere details, maar ik heb Derde Wereld landen gezien waar ze de zaken beter voor elkaar hebben. Mijn collega noemde het dan ook een openluchtmuseum, het perfide Albion. Een paar vlokjes sneeuw en alles ligt op z’n gat.

Ik heb wel eens gemopperd op de gang van zaken op Schiphol gedurende winterweer. In overweging nemend dat we  hier niet snel een goed ritme krijgen in winteroperaties zoals in de Scandinavische landen - door het hapsnap zeeklimaat waar in we leven - doen ze het op Schiphol echter helemaal niet slecht. Op die gewraakte dag in december toen Londen verlamd was had Schiphol het ook niet makkelijk, maar uiteindelijk had men de zaak veel sneller op de rit. De-icen levert vertraging op, maar op Schiphol krijgt je vliegtuig een sproeibehandeling in tien minuten, versus een vleugel in vijftien minuten op Stansted. Dat betekend dat je in zwaardere sneeuwval in Engeland gewoon niet wegkomt, omdat door het trage sproeien de vloeistof op een gegeven moment niet meer effectief is.

Als je bedenkt dat zo’n sproeibeurt voor een widebody als een MD11 vijf mille kost, en men het in Engeland dus over blijft doen, dan snap je dat dat aardig in de papieren kan lopen, en je komt nog eens nergens! Da’s het tegenovergestelde van win-win. Het zal me benieuwen of ze lering trekken uit de lessen van 2011. Gelukkig hebben we de lente, zomer en herfst nog voor de boeg voordat we daar proefondervindelijk achter gaan komen.

Herman Mateboer