Onlangs liet een buurman achtentwintig zonnepanelen installeren op zijn dak. Toen de installateurs hun bus openden zaten er maar zesentwintig in, twee stonden er nog in hun bedrijfspand ergens in de Achterhoek. Dat betekende dat de heren de klus niet in de geplande tijd van een dag klaarden, maar voor de resterende twee panelen nog es terug moesten voor een ochtend.

Met de rest van zo’n dag begin je als ondernemer ook niet veel meer met de installateurs. Hadden ze van te voren een lijstje afgeturfd met wat ze allemaal moesten meenemen dan hadden ze in een dag - volgens de planning - hun klus afgemaakt.

Het is alweer bijna een jaar geleden dat uitgeverij Free Musketeers mijn verhalenbundel Kerosine uitbracht. De spin-off van dit boekje had ik eigenlijk niet kunnen bevroeden. Afgelopen maart belde een kennis uit mijn geboorteplaats of ik niet een keer een lezing wilde doen voor hun Ondernemerskring, over mijn boek. Ik heb daar een verhaal in drie delen van gemaakt. Het eerste deel over het boek, met wat anekdotes die in het boek staan. Deel twee gaat over de wondere wereld van de luchtvracht en deel drie over Crew Resource Management.

De anekdote aan het begin van dit verhaal vertel ik aan de ondernemers en leg uit waarom wij checklists gebruiken, iets wat zij ook heel simpel zouden kunnen doen. Ik dis dan zo nog een paar voorbeelden op waar het fout gaat, bij een aannemer, een staalfabriek, een schildersbedrijf. Hier worden steeds weer de zelfde kostbare en onnodige fouten gemaakt. Als je dat vertelt dan zie je de mensen knikken, yep, ze weten er alles van.

Ondertussen heeft die ene lezing geresulteerd in nog meer lezingen - veelal voor ondernemerskringen - en heb ik een simpele website in de lucht, mijn naam met .nl erachter. Laatst zei iemand anders; Als je daar toch staat voor dat publiek, biedt die mensen bedrijfstrainingen aan, op een simulator, kunnen ze zien hoe wij in de luchtvaart onze problemen voor zijn, of oplossen. Vorige week had ik dus de eerste groep - een vriendenclub van ondernemers - meegenomen voor een eerste vlucht in de simulator . Men vond het prachtig, laaiend enthousiast.

Terwijl het ene duo de sim in ging zat ik met de anderen aan de koffie te brainstormen hoe je dus in productieprocessen fouten kan voor zijn of uitbannen. Dat levert leuke discussies op en je ziet dat ze zich opwinden over dat ze een probleem niet onder de knie krijgen. Iemand maakt een fout, krijgt gemopper over ‘m heen, het gaat een tijd goed, en weer maakt men diezelfde fout. Mijn gasten zitten te denken, hun gezichten verraden dat de grijze massa bezig is met schakelen, tikken, redeneren. Soms bedenken ze uitvluchten, smoezen, maar als ze willen veranderen zullen ze zelf de eerste stap moeten maken. Uiteindelijk gaan ze naar huis met stof tot nadenken.

Dat zijn mooie momenten. We hebben in de luchtvaart de wijsheid niet in pacht, maar wel heel veel hands-on ervaring en een heel mooie staat van dienst. Daar kunnen heel veel industrietakken wat van leren. Kijk maar hoe CRM nu langzamerhand omarmd wordt in de medische wereld, long overdue, mag je wel zeggen.

Dus ja, grappig die spin-off, mooi om mensen aan het denken te zetten. Interessant om mensen die weinig of niets met luchtvaart hebben een beetje kruisbestuiving te geven. Voor hen een deurtje te openen naar een onbekende andere ruimte, een nieuwe insteek, een blik vanuit een heel andere invalshoek. Iedereen snapt het ook, het is namelijk geen rocketscience, geen hogere wiskunde. Daarbij is het altijd leuk als je iemand een positieve en verhelderende ervaring rijker kan maken.

Herman Mateboer