AMSTERDAM - De enorme vliegtuigorder die Norwegian in januari bekendmaakte, moet als een bom zijn ingeslagen bij concurrent SAS. De 222 toestellen die Norwegian bestelde zijn meer dan voldoende om de volledige Europese markt van SAS te overspoelen. Sinds Norwegian op Europese vluchten met SAS concurreert is de druk op de Scandinavische netwerkmaatschappij flink opgelopen.

Prijsvechter Norwegian ging in 2002 van start op enkele binnenlandse routes in Noorwegen. Na enkele jaren opende de maatschappij haar eerste Europese routes en begon de concurrentie met SAS.

In 2005 was Norwegian op slechts zeven procent van SAS’ markten vanaf Kopenhagen, Stockholm en Oslo actief. Dat percentage is inmiddels opgelopen tot 27 procent, zo berekende SEO Economisch Onderzoek voor Luchtvaartnieuws.nl. Het aantal vluchten van Norwegian vanaf Kopenhagen, Stockholm en Oslo lag in 2011 meer dan tweeënhalf keer hoger dan in 2005. In dezelfde periode daalde het aantal vluchten dat SAS vanaf deze luchthavens uitvoert juist met vijftien procent.


Het aantal SAS-markten waarop Norwegian concurreert is de laatste jaren fors toegenomen.

Norwegian heeft zich in hoog tempo ontwikkeld tot een van de meeste prominente prijsvechters van Europa. Een deel van het snelle succes komt doordat Scandinavië een bijna onontgonnen gebied voor prijsvechters was. Bovendien hebben de inwoners van de Noord-Europese landen relatief hoge inkomens en is sprake van een hoge ‘vliegbereidheid’, stellen de onderzoekers van SEO vast.

In 2008 manifesteerde Norwegian zich ook nadrukkelijk buiten Noorwegen en Zweden door een basis te openen in Kopenhagen, waar kort daarvoor de Deense maatschappij Sterling was weggevallen. Het bedrijf slaagde erin een Nederlands offensief van Transavia af te slaan en wist de KLM-dochter buiten de deur te werken. In 2011 opende Norwegian een basis in Helsinki, waarmee ook de strijd met netwerkmaatschappij Finnair werd aangegaan.


De forse groei van Norwegian tussen 2005 en 2011 (bovenste plaatjes) ten opzichte van de stabilisatie van grootste concurrent SAS over dezelfde periode (onderste plaatjes).

Buiten de eigen regio
Met 222 vliegtuigen in aantocht haalt Norwegian veel meer capaciteit in huis dan op de Scandinavische markt kan worden ingezet. De budgetmaatschappij is begonnen met het aanbieden van vluchten vanaf secundaire Noorse steden als Bergen, Stavanger en Trondheim. Daarnaast zal een deel van de nieuwe aankopen worden gebruikt als vervanging van de huidige vloot. Dat laat echter onverlet dat Norwegian duidelijk expansieplannen buiten de eigen regio heeft. Volgens het onderzoek van SEO biedt de enorme vlootuitbreiding van Norwegian ruimte voor tien tot vijftien nieuwe bases op het Europese vasteland.

Als het zover komt, zal Norwegian steeds meer in het vaarwater belanden van andere prijsvechters als Ryanair, easyJet en Wizz Air. De vraag is of de ambities van Norwegian niet te hoog gegrepen zijn, menen de onderzoekers van SEO. Het kostenniveau van Norwegian mag dan lager liggen dan dat van primaire concurrent SAS, met West- en Centraal-Europese budgetmaatschappijen kan het bedrijf zich op kostenniveau niet meten. Bovendien lijkt de markt voor low cost carriers in Europa verzadigd te raken. Onduidelijk is hoeveel ruimte er nog is voor een groeiend Norwegian, aldus SEO.

Norwegian wil vermoedelijk een Europees netwerk creëren dat bijdraagt aan het succes van haar geplande intercontinentale ambities. De Noorse maatschappij heeft zes Boeing 787’s besteld, waarmee vluchten naar bijvoorbeeld New York en Bangkok mogelijk worden.
Tot nu zijn verschillende bedrijven die intercontinentaal lowcost vervoer aanboden gesneuveld. Winst maken op een dergelijke operatie is geen eenvoudige zaak, aldus SEO. Daar staat tegenover dat geen van de gestrande maatschappijen kon terugvallen op een uitgebreide dienstregeling vol ondersteunende vluchten. Norwegian zal dat wel kunnen.

Van onze redactie / Bron: SEO Economisch Onderzoek

Zwaar verlies SAS door ondergang Spanair
SAS schrapt driehonderd kantoorbanen
Norwegian schrijft geschiedenis met reusachtige order