Net als de meeste andere beroepen, heeft ook het pilotenvak met bureaucratie te maken. Jaja, zelfs ons vak heeft z’n mindere kanten. Eerlijk is eerlijk, in de dagelijkse praktijk is het minimaal, maar soms zakt je broek ervan af. Letterlijk, denk aan de riem die je moet inleveren bij de security…

Zo stonden we een keer op Londen Heathrow. Niet bij de megastructuren die we kennen als terminal 5, maar gewoon bij ons eigen poortje voor de bizjets. Op een zondagmorgen, geloof het of niet, we waren de enigen.

Nadat we even hebben staan kletsen onder het genot van koffie, met de dames van handling en de heren van security, was het tijd te gaan. Koffertje erdoor, telefoons apart, riempje af, alsof we het eerder gedaan hebben…

Wat zegt deze meneer, u mag niet verder met de koffie. Ik kijk hem aan en lach, ervan uitgaande dat hij een grapje maakt. Dit was niet het geval. Ik vraag hem of hij weet dat we met een  privétoestel vliegen. Ook attendeer ik hem op het feit dat hij zelf de koffie gepakt heeft. Het mocht niet baten.

En dan die keer op Schiphol. Indien mogelijk vermijd ik het om in uniform te proceeden, zoals wij dat noemen. Met een reguliere airline van en naar ons vliegtuig. Maar soms vlieg je nog net een vluchtje op je laatste dag en dan heeft het geen zin je om te kleden. Zo kwam ik ook deze dag in uniform, tussen alle andere passagiers, aan op Schiphol.

Laat en wat vermoeid van de “werkdag” vind ik gelukkig snel mijn koffer en vlucht ik richting huis. Was het niet voor deze jonge, ambitieuze grensbewaker die mij vriendelijk vroeg waar de reis vandaan kwam. Het schoot nog door mijn hoofd, vriendelijk doen, niet bijdehand.

Helaas, ik moest hem het antwoord schuldig blijven, in ieder geval de eerste paar seconden. Dit was reden genoeg voor hem om “eens een kijkje” in mijn koffer te wagen. Grappend zeg ik nog tegen hem dat hij wel weet wie hij eruit haalt. Deze snapte hij niet.

Vervolgens attendeer ik hem op mijn crew id. “Wat betekent dat?” vroeg hij. Wederom schoten er vele antwoorden door mijn hoofd die als enig resultaat meer vertraging zouden hebben… Ik hield wijselijk mijn mond. Uiteraard vond hij niets en was ik met slechts vijf minuten vertraging en een ergernis level ver boven normaal, weer op weg.

Voor de duidelijkheid, ik verwacht geen voorkeursbehandeling vanwege mijn crew id of functie, wel gebruikelijke collegiale vriendelijkheid.

Maar tot nu toe valt dit ongemak volledig in het niet bij mijn recente poging mijn brevet aan te vragen. Sinds 2010 is daar een nieuw, commercieel bedrijf voor aangesteld. Kiwa. Allemaal zijn we wel bekend met IVW, sommigen van ons zelfs de RLD. Logge, traag werkende machines, maar, met de nadruk op wérkende. Eerlijk is eerlijk. Brevetje? Aanvragen, betalen, geduld, bingo! Vraag? Stellen, versturen, geduld, antwoord. Een prima geaccepteerde gang van zaken.

Om een drie pagina lang verhaal te voorkomen, beperk ik mij tot een opsomming.

In mei stel ik elektronisch de vraag welke stukken benodigd zijn voor mijn ATPL. Hierbij attendeer ik ze erop dat ik mijn examen op een simulator in de VS met een Amerikaanse examinator doe. Het eerste antwoord, dat enkele weken op zich laat wachten, is een verwijzing naar en opsomming van, de wettelijke eisen zoals die gesteld zijn aan het ATPL.

Vriendelijk stel ik dezelfde vraag met het verzoek een antwoord op deze vraag te krijgen. Enfin, na wat heen en weer bellen, enkele weken later, weet ik dit staatsgeheim aan een medewerker te ontfutselen. U begrijpt, van de twee maanden speeltijd, waren welgeteld twee dagen voor mijn vertrek naar de VS over.

Gewapend met deze kennis, goedkeuring van kantoor en vol goede moed neem ik het examen af. Tevens doen we de optionele, extra items die voor het ATPL nodig zijn. “In the pocket!”, dacht ik met een glimlach in het toestel terug.

Inmiddels schrijven we half september, ben ik een kleine 700 euro lichter aan dure dingen die kennelijk nodig zijn voor afgifte (lees: printen) van het brevet. Heb ik reeds de verlenging van mijn typebevoegdheid op zak, maar was er na zeven weken stilte niets van een brevet te bekennen.

Toch eens bellen. Het eerste antwoord was dat de betaling binnen was, dus dat hij daarom ook niet wist waarom het brevet niet was uitgegeven. U wordt terug gebeld. We zullen het beleven, dacht ik. Klokslag vijf voor zes dezelfde avond, een verontschuldigende medewerker aan de lijn, dat hij inderdaad eerder had moeten bellen, maar er ontbrak een document bij de aanvraag. Mijn eerste gedachte was dat hun antwoord, dat maanden op zich heeft laten wachten, nu ook nog eens fout bleek te zijn. “Welk document?”, vraag ik hem rustig en beheerst. Het bleek de skill test te zijn…. Verbijsterd hang ik op, worstel met wat gewichten, zwem een kleine kilometer, en vraag mezelf bedaard af, hoe ze dan de verlenging van de typebevoegdheid hebben kunnen afgeven?

Van half september springen we naar half oktober, uiteraard ook door mijn afwezigheid. Om nogmaals dit verhaal tot één website te beperken, even snel het resultaat. Ik zie van de aanvraag af, daar de trainingfaciliteit in de VS mij meldt dat hun examinatoren niet bevoegd zijn een ATPL-examen af te nemen. Wederom zakt mijn broek af, dit maal figuurlijk.

Had Kiwa dan toch gelijk?

Helaas! Zij zijn dus niet schuldig aan het niet afgeven van het brevet, doch maken zij zich schuldig aan een gebrek aan kennis, onwil tot serviceverlening en wat mij persoonlijk betreft ook aan het modieuze graaien en zakkenvullen.

Ik meld hen middels een email dat ik genoodzaakt ben af te zien van mijn  aanvraag en het vriendelijke verzoek mijn logboeken te retourneren. Tot mijn ontsteltenis is hun antwoord, van een medewerker van de juridische dienst, mind you not! En ik citeer:

“Als ik het goed begrijp wilt u uw aanvraag intrekken, de reden hiervan is dat u alsnog niet aan de vereisten voldoet conform JAR-FCL 1.265 tot en met 1.295 subdeel G. Voor deze aanvraag hebben er werkzaamheden plaatsgevonden en gaan wij niet over tot restitutie van het betaalde bedrag voor uw ATPL(A).”

Wat zou het fijn zijn als dit een op zich staand (isolated zoals wij zeggen) geval is. Maar ik heb van diverse collega’s vergelijkbare verhalen gehoord.

Op de kalender kijkend zie ik dat de Kerst met rasse schreden nadert, lig ik zes maanden achter in mijn logboek, dat ik nog steeds (november) niet terug heb en komt mijn volgende OPC snel dichterbij, zou ik..?

Eric van Walsem
Learjet-piloot