Weleens de 'Dog Whisperer' gezien? Op National Geographic Channel en wel op vrijdag 21:00 uur brengt een kleine Mexicaan genaamd Cesar Millan het beste in uw hondje naar boven; zelfs als uw hondje slecht gedrag vertoont zoals het bijten van andere honden of het negeren van de regels. Agressieve honden worden in contact gebracht met getrainde honden of een hond wordt met positieve energie gemotiveerd zich aan de regels te houden. Cesar legt een ding pijnlijk bloot; wat voor gedrag ook….het ligt nooit aan het hondje.
Voor mij ligt een doctoraalscriptie die is geschreven door Karin de Ruijter ten behoeve van de studie Nederlands Recht aan de UvA. De scriptie heeft als titel: ''AOC-plicht voor de kleine luchtvaart: veiligheid voor de vlucht of vlucht voor de veiligheid?''. Het idee voor de scriptie kwam voort uit het feit dat haar man, een actief vlieger, ineens niet meer voor een rondvliegbedrijf kon vliegen omdat deze kleine organisatie niet aan de eisen van een AOC kon voldoen. AOC staat voor 'Air Operator Certificate' en iedere organisatie die vluchten met betalende passagiers verricht moet dit certificaat verkrijgen. Hier zijn grote organisatorische veranderingen vereist die ook nog enorme kosten met zich meebrengen (€ 50.000; opgave adviescollege toetsing administratieve lasten). Bij de kleine rondvliegbedrijven vind men qua investering en uitvoering dat een AOC alleen voor de grote commerciële luchtvaart verplicht zou moeten zijn.
De vraag in de scriptie is eigenlijk deze; voegt een AOC wat toe en zal de kleine commerciële luchtvaart nu nog veiliger worden? Waren de Nederlandse rondvliegbedrijven, bijvoorbeeld, dan zo onveilig? Uit ongevalstatistieken van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid bleek dat in de periode van 2000-2008 er 58 ongevallen en incidenten zijn onderzocht op ongeveer 3,2 miljoen vluchten van de kleine luchtvaart in diezelfde periode. Interessant is natuurlijk om naar de oorzaken te kijken en daarbij stellen we natuurlijk de vraag of een AOC deze oorzaken gaat wegnemen. De meeste ongelukken werden veroorzaakt door motorstoringen, fouten tijdens de landing en brandstofgebrek. Nu wil het feit dat in geval van een AOC de organisatie verantwoordelijk wordt voor de hoeveelheid brandstof die meegaat maar motorstoringen en fouten bij de landing zijn moeilijker te genezen….shit does happen; maar statistisch gezien toch niet zo veel!
Het niet volgen van juiste procedures blijkt in veel van de ongevallen bepalend. De procedure was er al maar werd door de vlieger niet correct uitgevoerd of genegeerd. Ook daarbij zal een AOC niet helpen. Wat wel kan helpen is de jonge of nieuwe vliegers mee te laten lopen in een roedel verantwoordelijke vliegers om zo het belang van procedures te laten indalen. Een beetje op z'n Cesar Millan's om het zo te zeggen. Wat rondvliegbedrijfjes betreft nemen zij van de 58 ongevallen of incidenten er slechts 3 voor hun rekening. Driekwart van alle ongevallen komt op het conto van de recreatieve vluchten. Het AOC is dus een duur en waarschijnlijk overbodig veiligheidsysteem voor de rondvliegbedrijven. Deze bedrijven vervullen echter een zeer belangrijke rol in het enthousiasmeren van de nieuwe generatie vliegers of het promoten van luchtvaart. Jammerlijk is het feit dat van de 32 bedrijfjes die AOC-plichtig werden er slechts 9 zover gekomen zijn. Het AOC maakt dus vliegen veiliger doordat er veel minder gevlogen gaat worden! Zo kan het ook.
Wat wel 'mooi' is aan een AOC is het feit dat de verantwoordelijkheid van uitgifte bij de overheid ligt en als er dus wat misgaat in de vluchtuitvoering de overheid de schuld op zich moet nemen…..het toezicht heeft gefaald! Hier kom ik weer terug aan het begin van mijn betoog: het hondje kan er echt niks aan doen want alles is altijd de schuld van het baasje! Of dit voor de menselijke soort ook opgaat wens ik te betwijfelen. In de conclusie van de scriptie staat het advies dat de vlieger verantwoordelijk moet zijn voor de vluchtuitvoering in plaats van de overheid en dat is mijns inziens juist. De verantwoordelijkheden die de overheden in wetten proberen vast te leggen behoren al jaren tot de verantwoordelijkheden van de vlieger en die is getraind daarmee om te gaan.
'Stay calm and assertive'……wijze woorden van Cesar Millan die niet alleen betrekking hoeven te hebben op hondjes!
Harry Haas
voorzitter European Federation Historic Aviation