AMSTERDAM - Het is vijf jaar geleden dat TUI Nederland besloot een nieuwe luchtvaartmaatschappij te bouwen op de fundamenten van de gevallen ExelAviationGroup. TUI Airlines Netherlands werd al snel bekend onder de handelsnaam ArkeFly, de naam waaronder de maatschappij na een moeilijke start nog steeds opereert. Met succes. “Op een gegeven moment ben je een deel van de luchtvaartfamilie”, zegt TUI Nederland-topman Steven van der Heijden in een vraaggesprek met Luchtvaartnieuws.nl. 

Op 21 april is het vijf jaar geleden dat ArkeFly officieel van start ging. Hoe kijk je terug op de beginperiode van ArkeFly? '
'Rond 2005 speelde TUI Nederland met plannen om binnen twee tot drie jaar een eigen luchtvaartmaatschappij te starten. Toen de ExelAviationGroup in de problemen raakte besloten we na een uitzonderlijk korte beslisperiode van een paar weken voort te bouwen op HollandExel. Ik heb er nooit spijt van gehad, maar met de wetenschap van nu weet ik niet of ik nogmaals hetzelfde gedaan had. HollandExel was een heel matig georganiseerde airline en bovendien een product van diverse faillissementen en doorstarts door de jaren heen. Bij een echte 'startup' heerst toch een andere sfeer en mentaliteit. De begintijd was een hele drukke periode. Er lag zo veel werk op allerlei gebieden vanwege de korte voorbereidingstijd moest alles snel worden geregeld. Bovendien was het voor TUI Nederland geen geweldige periode, en ikzelf was pas een halfjaar in functie. Maar het bood ook voordelen; diezelfde zomer hadden we als reisorganisatie al volledige controle over onze eigen capaciteit en bestemmingen. En dat tegen een structureel lagere stoelprijs van enkele euro's. Dat is wat we wilden.''

De publiciteit was in het begin negatief. ArkeFly kwam vaak in het nieuws vanwege lange vertragingen.
''Daar hebben we veel last van gehad. In december 2007 raakte één van onze Boeing 767's op het vliegveld van Chania (Kreta, red.) met een vleugel een lichtmast. Dat vliegtuig heeft een paar maanden daar aan de grond gestaan voordat het weer gerepareerd was. Tot overmaat van ramp strandde een andere 767 begin 2008 op Curaçao met een 'engine failure'. Vanwege ernstige krapte op de markt in die tijd lukte het ons niet om voldoende vervangende capaciteit in te huren. Die combinatie van factoren leidde tot vertragingen. Ik vind dat de problemen bij ons heel erg zijn uitvergroot. In het begin werden we als nieuwkomer heel kritisch bekeken. Maar op een gegeven moment ben je deel van de luchtvaartfamilie, of je dat nou leuk vindt of niet.''

Nu lijkt het bij ArkeFly prima op de rails te staan. Hoe is dit te verklaren?
''Uiteindelijk staat of valt alles bij de operationele betrouwbaarheid. De on-time performance is de meest duidelijke indicator dat je de operationele processen onder controle hebt. De catering, crew, de afhandeling, het onderhoud, alles. Vanaf het begin hebben we daarin een verbetering weten te realiseren. Maar vooral de afgelopen twee jaar is dat duidelijk te merken. Onze drie Boeing 767-300's hebben een D-check ondergaan. En het is ook te danken aan de toevoeging van drie fabrieksnieuwe Boeing 737-800's aan de vloot. Die vliegtuigen hebben veel bijgedragen aan het verbeteren van de on-time performance. Dankzij de toevoeging van de 737's kunnen we onze 767's concentreren op intercontinentale routes. Een andere verbetering is dat we het lijnonderhoud aan de vloot sinds anderhalf jaar laten uitvoeren door onderhoudsbedrijf Tec4Jets, dat we zelf hebben opgericht. Vast personeel sleutelt hiermee dagelijks aan onze eigen vliegtuigen, met als gevolg dat defecten sneller worden gerepareerd.''

Een aantal jaar geleden was er sprake van dat alle Europese luchtvaartmaatschappijen binnen de TUI Group onder de gezamenlijke naam TUIfly.com zouden gaan vliegen. Is dit plan nog actueel?
''Toen ons moederbedrijf nog het hoofdkwartier in Duitsland had was dat inderdaad het plan. Maar inmiddels is daar geen sprake meer van. Net zoals onze reisbureaus, die voorheen World of TUI heetten, weer onder hun oude naam Arke of Holland International opereren. De naam TUI zegt buiten Duitsland weinig mensen iets, terwijl Arke in Nederland een naamsbekendheid heeft van 97 procent. Een sterk merk dus, en het zou zonde zijn om dat niet meer te gebruiken. Ook in andere Europese landen zijn de verschillende lokale TUI-merken in stand gehouden. Een samenvoeging van alle luchtvaartmaatschappijen binnen de groep tot één grote carrier lijkt me overigens ondenkbaar. Er zijn teveel verschillen in CAO's en salarisniveaus en AOC-technisch kan het niet; er bestaat geen Europese AOC. Wel is er sprake van nauwe samenwerking met de andere carriers binnen de groep. We behalen veel synergieën door de gezamenlijke inkoop van vliegtuigen, afhandeling, brandstof en het afsluiten van financieringen en verzekeringen. Als 'stand-alone' zouden we niet kunnen concurreren met Transavia, maar dankzij de 'power' van de groep lukt dat wel.''

De drie Boeing 767's in de vloot worden het komende jaar vervangen door drie 767's van Thomson Airways, in afwachting van de levering van fabrieksnieuwe Boeing 787 Dreamliners vanaf 2014. Waarom die keuze?
''De belangrijkste reden is dat de leasecontracten van onze huidige Boeing 767's aflopen. Die vliegtuigen zijn inmiddels twintig jaar oud, en door slijtage is er steeds meer kans op defecten. De 'nieuwe' 767's vliegen nu nog voor onze Engelse partner Thomson Airways en zijn in 2001 en 2002 gebouwd. Het interieur is moderner, en voorzien van een personal inflight entertainment systeem. Dat is toch ook wel een must tegenwoordig. Bovendien hebben ze winglets en modernere motoren dan onze huidige 767's. Al met al zijn ze daarmee zes tot zeven procent zuiniger. En ze zijn op korte termijn beschikbaar; het eerste toestel komt al in oktober, de andere twee worden in april en oktober 2011 aan de vloot toegevoegd.''

Komende zomer gaat ArkeFly naar Toronto vliegen. Zijn meer van dit soort bestemmingen in het ArkeFly-netwerk te verwachten?
''We blijven vliegen naar bestemmingen waarop je meer kan verkopen dan alleen de vlucht. Anders kom je teveel in het vaarwater van low cost carriers als easyJet en Ryanair, of netwerkcarriers als KLM. Voor ons is Toronto een korte hoogseizoen vakantiebestemming en daarom past die binnen het aanbod. Het is in vergelijking met onze Caribische routes een relatief korte route, en daardoor gemakkelijk in ons schema in te passen. Op de langere termijn biedt de ingebruikname van de 787 nieuwe kansen. Dankzij het grote vliegbereik van dat toestel worden nieuwe bestemmingen bereikbaar die dat nu nog niet zijn. Denk daarbij aan Zuidoost-Azië. Met de 787 zouden we bijvoorbeeld non-stop naar Bali kunnen vliegen.''

Het eerste lustrum voor ArkeFly zit er bijna op. Hoe zullen de komende vijf jaar eruit zien?
"Het aantal geboekte vakanties is vanwege de economische crisis met tien tot vijftien procent gedaald. TUI heeft daarom een deel van de orderportefeuille bij Boeing 'on hold' heeft gezet. Bestelde Boeing 737's zullen hierdoor later worden afgeleverd dan eerder gepland. Toch denk ik dat onze vloot de komende vier tot vijf jaar groeit naar tien toestellen. Het worden vooral de 737's die voor deze groei gaan zorgen. We verwachten ter vervanging van onze 767's in 2014 onze eerste van drie Boeing 787's in gebruik te nemen, onder voorbehoud van eventuele nieuwe vertragingen in de ontwikkeling van dat vliegtuig. Maar ik sluit niet uit dat we meer 787's in gebruik nemen, wanneer we daar behoefte aan zouden hebben. Alle dertien door TUI Travel bestelde Dreamliners zijn 787-8's en hebben dezelfde specificaties, en zijn dus eenvoudig uitwisselbaar. In ieder geval zal de 787, met een hoge luchtkwaliteit aan boord en meer beenruimte voor de passagier, aanzienlijk comfortabeler zijn dan de 767.''

Door Niek Vernooij