Veel jongeren worden aangetrokken door het beroep piloot. Alles wordt in het werk gesteld om hun droom te verwezenlijken. Vaak begonnen met het bouwen van modelvliegtuigjes en/of lid te worden van een zweefvliegclub, om dan na de middelbare school naar een beroepsopleiding tot piloot te gaan.

Grootste probleem is om de kostbare opleiding te financieren, vaak wordt het gecombineerd met werken. Met het gespaarde geld haal je het klein brevet, vervolgens je instructeursaantekening en vanaf dat moment ga je ook zelf instructie geven. Dat is de goedkoopste manier om uren te maken en ervaring op te doen.

Ondertussen blijf je zoeken naar werk bij een commerciële vliegmaatschappij. Dat is in een tijd van overschot aan vliegers een stuk moeilijker. Zelf ben ik gaan solliciteren all over the world. Ook toen, in 1970,  was er een tijd van overschot aan piloten. Van Chili tot Australië, overal gingen de sollicitatiebrieven heen. Steeds maar weer nieuwe brieven schrijven, weinig maatschappijen namen de moeite om je te antwoorden. Tegenwoordig gaat dat solliciteren een stuk gemakkelijker per e-mail. Zelf solliciteerde ik eens per e-mail naar een baan, dat was in 2003. Kopieën van logboek, brevet, paspoort en CV. Normaal gesproken verwacht je dan een uitnodiging voor een interview, maar tot mijn grote verbazing kreeg ik een antwoord van ‘Paul, kan je niet eerder komen?’ Dat waren nog de betere tijden.

Maar hoe gaat het nu? Na de crisis in 2008 vlogen de piloten de wereld over op zoek naar een baan. Overal en nergens vonden ze een aanstelling en gingen aan het werk. Nu komen ze terug, de vraag naar verkeersvliegers is aangetrokken, de kansen nemen toe. Wat is het dan fantastisch om een baan in Nederland te bemachtigen. Je wordt gevraagd voor een interview. Bij de mogelijke nieuwe werkgever ga je uitgebreid door de molen, je hebt een enorme ervaring opgebouwd, ieder jaar een of twee technische examens, medische keuringen, lijn checks. En uiteindelijk bij het opzeggen van je baan krijg je een getuigschrift mee waar je trots op kunt zijn. Niets lijkt meer je aanstelling in de weg te staan.

Je bent op een haar na aangenomen bij een Nederlandse maatschappij, je droom uit je jeugd. Het enige wat nog ontbreekt is een VGB, een verklaring van geen bezwaar. Deze verklaring moet door de AIVD worden afgegeven. Wanneer die niet wordt afgegeven kan dat verschillende redenen hebben. De persoon in kwestie heeft in het verleden iets uitgehaald zodat er negatieve gegevens over hem bekend zijn. Of, en dat is het meest trieste, er is niets bekend omdat de AIVD geen relatie heeft met het land waar de piloot heeft gevlogen. Waarom in zo’n geval de Nederlandse ambassade of consulaat niet een verklaring kan afgeven is mij een raadsel, ik dacht dat zij juist voor dit soort zaken moeten zorgen.

Persoonlijk sta ik op het standpunt dat in geval van het ontbreken van een VGB het getuigschrift, wat de oud-werkgever heeft meegegeven, meer dan voldoende aangeeft dat met de betreffende vlieger niets aan de hand is.

U ziet, het leven van een verkeersvlieger gaat niet altijd over rozen.

Ik hoop dat de betreffende maatschappijen tot inkeer gaan komen om juist die piloten die hebben laten zien dat ze zich door niets lieten weerhouden om toch maar te kunnen vliegen. Piloten die in het buitenland vaak een nog veel betere en bredere ervaring hebben opgebouwd dan die piloten die zo van de vliegschool hun baan bij de Nederlandse maatschappijen kregen. Vaak ook hebben ze nog een taal erbij geleerd, bijvoorbeeld Chinees, wat kan dat niet voor een maatschappij betekenen?

Het afwijzen van een vlieger omdat de AIVD geen verklaring kan afgeven, kan je de AIVD verwijten, niet de vlieger.

Een ding is nu wel duidelijk: vraag voordat je ergens werk aanvaart eerst aan de ambtenaren van de AIVD of je dat wel mag doen, of dat je dan het risico loopt, nooit meer een baan in Nederland te kunnen krijgen.

Ik vind dit te gek voor woorden, meer dan schandalig. Wordt dat ook gedaan met asielzoekers? Moeten die miljoenen vluchtelingen ook een verklaring overleggen van de AIVD om in Nederland te kunnen gaan wonen en werken? Zelfs de moordenaar van Pim Fortuyn kreeg een bewijs van goed gedrag en mocht 6 (!) jaar eerder de gevangenis uit.

Het is in Nederland kompleet doorgeslagen. Maar natuurlijk komt het ook omdat men bij personeelszaken en misschien ook vliegdienst geen verantwoordelijkheid meer durft te nemen om iemand zonder dat nietszeggende papiertje, want dat is het, aan te nemen.

Ik hoop dat er spoedig een gigantisch tekort aan piloten komt en dat deze jongens alsnog een aanstelling krijgen bij een Nederlandse maatschappij.

Paul Grove
[email protected]