Wat was 2021 voor een jaar?
“Het was een heel raar jaar. 2020 was bar en boos, waarbij we onder meer afscheid moesten nemen van vele betrokken en loyale collega’s. Maar aan het eind van dat jaar was er door de vaccins wel weer hoop en perspectief. Uiteindelijk was 2021 een lesje in veerkracht, het was hollen of stilstaan. Dubbele testverplichting, reisrestricties, luchtruimen dicht. Van de zomer was er weer veel optimisme. Vluchten zaten weer vol, op Schiphol was het weer druk. Op 8 november ging de VS open. Op die dag hadden we een bezettingsgraad van 98 procent op vluchten naar de VS. En begin deze maand weer de nieuwe coronavariant.”

Welke lessen heeft u het afgelopen jaar geleerd?
“Besluiten moeten nemen met een veel grotere mate van onzekerheid. Dat maakt je wel nederig. Als consequentie daarvan moet je bereid zijn om eerdere besluiten te herzien. Zo zijn we teruggekomen op een eerder besluit om de omvang van het cabinekorps verder te verkleinen. Het derde leerpunt is een combinatie van empathie enerzijds en daadkracht anderzijds. We hebben veel dingen moeten doen die niet leuk, maar wel nodig zijn. Tegelijkertijd moet je wel oog houden voor de moeilijkheden die dat met zich meebrengt.”

Vorig jaar hebben zesduizend KLM’ers het bedrijf verlaten, waarvan 3200 via de VVR. Waren dat er niet net iets teveel?
“Die zesduizend komt neer op achttien procent en wij vliegen nog steeds op minder dan 82 procent. In die zin ben ik blij dat we niet verder gegaan zijn. Er zijn intern ook duizend mensen van de ene naar de andere baan gegaan en dat heeft veel flexibiliteit opgeleverd. Hiermee hebben we een basis waarmee we uit de voeten kunnen en die ruimte biedt om op te schalen als het weer beter gaat.”

'Het zal bumpy zijn en we gaan tegenvallers krijgen, maar uiteindelijk komen we hier ook weer uit'

Hoe staat KLM er financieel voor?
“Financieel was het ook een pittig jaar. Positief is dat we ten opzichte van vorig jaar niet méér hebben hoeven te trekken van de overheidslening, maar alle reisbeperkingen hebben wel impact gehad. In het derde kwartaal hebben we voor het eerst weer een positief operationeel resultaat gehaald. Dat was na al die maanden kommer en kwel wel een belangrijk moment. Wat mij betreft is dat een mijlpaal in het herstel, hoewel we nog wel moeten aankijken wat het effect van de laatste variant zal zijn.”

Maar het operationeel resultaat omvat niet de rentelasten…
“Inderdaad. De staatssteun is een mix van een lening en een kredietfaciliteit. Daar komt dan een rentelast uit en die willen we natuurlijk zo laag mogelijk houden. Van die lening willen we zo snel mogelijk af omdat we het bedrijf weer op eigen benen willen laten staan.”

Zal dat ooit nog gebeuren, het bedrijf op eigen benen laten staan?
“Waarom niet? Natuurlijk wel! Wij gaan die lening afbetalen, net als ons tussen 2014 en 2019 al lukte om de schuld bij banken toen fors te reduceren. Het is ook haalbaar met dit schuldenniveau. We moeten nu zorgen dat we goed uit de crisis komen zodat we deze schuld af kunnen lossen en de overheidsfaciliteiten (lening en krediet, red.) uiteindelijk kunnen vervangen door leningen uit de vrije markt. 2020 was een dramatisch jaar, waarin we een ongekende optater te verwerken kregen. 2021 is het jaar van de stabilisatie en ik ga ervanuit dat we in 2022 doorgaan op de ingeslagen weg van herstel.”

Wat is uw verwachting voor komend jaar?
“Voor mij is het belangrijk dat we weer uit het dal aan het klauteren zijn. We hadden gedacht en gehoopt dat dit al eerder in 2021 het geval zou zijn, maar dat heeft niet zo mogen zijn. Het heeft ongelooflijk veel gevraagd van de collega’s en daar ben ik ze ongelooflijk dankbaar voor. In die zin kijk ik met vertrouwen naar 2022. Het zal bumpy zijn en we gaan tegenvallers krijgen, maar uiteindelijk komen we hier ook weer uit. We hebben beter geleerd om met de coronasituatie om te gaan, met een hogere mate van flexibiliteit binnen het bedrijf. ”

Lees het volledige interview met Pieter Elbers in de december-uitgave van Luchtvaartnieuws Magazine. Bestel een los exemplaar of neem een abonnement.