JOHANNESBURG - Eerlijke concurrentie zou het speelveld moeten bepalen, niet de tien miljard euro die Zuid-Afrika sinds 2000 in South African Airways pompte. Dat vindt topman Roger Foster van concurrent Airlink. Volgens hem heeft een compleet gebrek aan visie geleid tot de virtuele ondergang van South African, zo zei hij tegen nieuwszender News24.
“Zo lang er eerlijke en vrije concurrentie bestaat, bepalen aanbod en vraag de luchtvaartmarkt in Zuid-Afrika”, aldus de CEO.
Foster benadrukt dat de Zuid-Afrikaanse luchtvaart een groot aantal start-ups heeft gekend, die nooit konden opboksen tegen de ongelimiteerde fondsen die de regering in Pretoria ter beschikking stelde aan South African Airways. “Je kunt je afvragen of Zuid-Afrika wel een staatsmaatschappij nodig heeft. Het management heeft nooit adequaat gereageerd op de markt.”
Inmiddels wordt de Afrikaanse luchtvaartmarkt ten zuiden van de Sahara gedomineerd door Qatar Airways, Emirates, Turkish Airlines en Ethiopian Airlines.
Research van de Universiteit van Johannesburg wijst uit dat de Zuid-Afrikaanse staat de afgelopen 20 jaar 164,5 miljard rand in verschillende nationale luchtvaartmaatschappijen heeft gestopt; ook SA Express en Mango waren en zijn staatsmaatschappijen. De wisselkoers van de rand is in die jaren volatiel geweest, maar dat was minstens 10 miljard euro.
Airlink is voor een kleine drie procent eigendom van de Zuid-Afrikaanse staat en voor de rest in private handen. De regionale maatschappij fungeert als de facto flag carrier van Eswatini (voorheen Swaziland) en Madagaskar, maar houdt - sinds SAA uit financiële nood stopte met vliegen - de Zuid-Afrikaanse vlag hoog.
SAA wil op 23 september weer beginnen met de vluchtuitvoering. Ook daar ziet Foster weinig heil in: “De afgelopen anderhalf jaar is de luchtvaartmarkt totaal veranderd, maar dat weten ze bij SAA nog niet.”